"Suriye için bir planımız var"

ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry, ABD Barış Enstitüsü’nde ülkesinin Suriye politikasına yönelik bir konuÅŸma yaptı. Suriye meselesinin G-20’nin en önemli konularından biri olacağını söyleyen Kerry, ABD’nin krizi sona erdirmek için en başından beri dile getirilen her seçeneÄŸi deÄŸerlendirdiÄŸini belirtti.

Suriye krizinin çözümü için yürütülen çalışmaları anlatmadan önce Kerry, barışçıl baÅŸlayan gösterilerin Esed rejiminin saldırıları sebebiyle iç savaÅŸa dönüÅŸtüÄŸünü hatırlattı. Savaşın ve IŞİD’in ortaya çıkmasının sorumlusu olarak Esed’i gösterse de, Amerika için en büyük tehdidin IŞİD olduÄŸunun altını çizdi:

“Birinci ve Ä°kinci Dünya SavaÅŸları’ndan beri savaÅŸtığımız ne varsa IŞİD’in liderleri onları temsil ediyor. ABD düÅŸman arayışına girmiyor, ama düÅŸmanların gelip bizi aradığı zamanlar oluyor. DAEÅž, bir ÅŸey söylediÄŸinde, Amerika’ya, Amerikalılara ve Amerika’nın çıkarlarına saldırmakla tehdit ettiÄŸinde, bunun gerçek bir tehdit olduÄŸunu biliyoruz.”

Kerry, iki uçtaki rejim ve IŞİD’in birbirlerini nadiren hedef aldığını da hatırlattı:

“Suriye’deki durumla ilgili asıl gerçek, Esed ve DAEÅž’ın birbirlerinin en keskin rakibi olmaları gerektiÄŸi halde, aynı sorunun parçaları olması. Ä°ki tarafın düÅŸmanlığı aslında sembolik. DAEÅž’ten korkanlar tek çözümün rejim olduÄŸunu sanıyor. Bu iliÅŸki sadece sembolik deÄŸil, iki tarafın birbirine dayandığı ortak yaÅŸam iliÅŸkisi.”

‘Kobani düÅŸmedi çünkü biz devreye girdik’

Kerry, ‘diktatörün’ de ‘teröristin’ de bir çözüm olamayacağını söyledi. Krize geniÅŸ kitlelerce kabul edilebilecek bir çözüm bulmak için ABD’nin ortaya koyduÄŸu üç hedefi sıraladı:

“Birincisi, IŞİD’le mücadele ederek ortadan kaldırmak. Ä°kincisi Suriye’deki iç savaşı bitirecek diplomatik çabalara yoÄŸunlaÅŸmak. Son olarak da bölgedeki dostlarımızı desteklemek.”

IŞİD’le mücadelenin yıllara yayılacak bir savaÅŸ olduÄŸunu hatırlattı, bunun sahadaki müttefiklerle çözüleceÄŸini söyledi. IŞİD’le mücadele eden gruplara verilen hava desteÄŸini anlatırken Kerry, Kobani’yi de hatırlattı:

“DAEÅž’i kritik önemdeki sınır kenti Kobani’den çıkardık. Herkes Kobani’nin düÅŸeceÄŸini tahmin ediyordu ama düÅŸmedi çünkü biz devreye girdik. Cephane ve kapasite saÄŸladık, böylece insanlar saldırılara karşılık verebildi…"

‘Müttefiklerimizle bir planımız var’

“Suriye’de DAEÅž’le savaÅŸan ılımlı muhalefete saÄŸladığımız cephane ve silah desteÄŸini artırdık. Az sayıda da olsa askerimiz Suriye’de ılımlı muhalefete danışmanlık yapacak. Ä°ncirlik Hava Üssü’nde operasyonel gücümüzü geniÅŸletiyoruz, daha sık ve etkili uçuÅŸlar yapıyoruz."

"Çok da uzun olmayan bir zaman önce, DAEÅž, Suriye’nin Türkiye sınırının yarısından fazlasını kontrol ediyordu. Bugün sadece yüzde 15’e indi. Ve müttefiklerimizle kalanını da açarak güvenliÄŸini saÄŸlamak için bir planımız var, bunu gerçekleÅŸtireceÄŸiz.”  

Kerry, 23 Ekim’den bu yana Suriye krizinin çözümü için yapılan Viyana toplantılarına da deÄŸindi. Ä°lk kez krizde farklı taraflarda olan ülkelerin aynı masaya oturarak ortak bir bildiride anlaÅŸtığını söyledi. Tüm ülkelerin IŞİD’le mücadele edilmesi ve Suriye’nin toprak bütünlüÄŸünün korunması gerektiÄŸi konusunda hemfikir olduÄŸunu hatırlattı.

Ruysa’nın Viyana sunacağı ve sızdırıldığı iddia edilen planda, IŞİD’le mücadele haricinde tüm ülkede bir ateÅŸkes öngörülüyordu. Kerry, Viyana’da süren diplomatik çabalar esnasında ülke genelinde varılacak bir ateÅŸkes anlaÅŸmasının mümkün olup olmadığının da inceleneceÄŸini, ancak bunun IŞİD’i kapsamayacağını söyledi.

‘Esed konusundaki anlaÅŸmazlığın bize engel olmaması konusunda anlaÅŸmaya vardık’

Esed’in Suriye halkı ve muhalifler tarafından kabul edilebilir olmadığını bir kez daha hatırlatan Kerry, bu konuda Rusya ile bir anlaÅŸmaya varamadıklarını, ancak bu anlaÅŸmazlığın müzakere masasına oturmaya engel olmadığını söyledi:

“Suriye’deki muhalefete Esed’e güvenmelerini, onu kabul etmelerini söylemek basitçe hiç gerçekçi bir talep deÄŸil. Bu yüzden gerçek bir geçiÅŸ süreci için uÄŸraşıyoruz. Gerçekçi bir geçiÅŸ olmadıkça, savaÅŸ asla bitmeyecek."

“Bu noktada Esed ve rolü ve hâlâ Rusya ve Ä°ran’la çalışıyoruz. Karar almış deÄŸiliz. Esed görevdeyken DAEÅž’i temizlemenin de barışın da mümkün olmadığını inanıyoruz. Ä°ÅŸte bu kritik noktada ayrışıyoruz. Rusya ve ABD masadaki diÄŸer ülkelerle birlikte, bu anlaÅŸmazlığın oluÅŸturduÄŸumuz ortak zemin üzerinde hareket etmeye, meÅŸru bir müzakere süreci oluÅŸturmaya engel olmaması konusunda akıllıca bir anlaÅŸmaya vardı. Yapılacak çok fazla iÅŸ var."

“Esed’in Suriyelileri birleÅŸtirmek, savaşı bitirmek gibi bir kabiliyeti artık yok. EÄŸer savaÅŸ bitecekse Bir alternatif bulmalıyız.”

Kerry konuÅŸmasının ardından Viyana’da yapılacak Suriye toplantısına katılmak için yola çıktı. 14 Kasım Cumartesi günü yapılacak olan toplantıya bu kez katılım yüksek. Toplantıya ABD, Türkiye, Arap BirliÄŸi, Çin, Mısır, Avrupa BirliÄŸi, Fransa, Almanya, Ä°ran, Irak, Ä°talya, Ürdün, Lübnan, Umman, Katar, Rusya, Suudi Arabistan, BirleÅŸmiÅŸ Milletler ve Ä°ngiltere’den temsilciler katılacak.

Kaynak: Al Jazeera