Bulgaristan'da Barthelemeos krizi

Bulgaristan CumhurbaÅŸkanı Rosen Plevneliyev PatriÄŸe en yüksek “Stara Planina” devlet niÅŸanı verdiÄŸi seremonide patlak veren kriz üzerine, Bulgaristan BaÅŸbakanı Boyko Borisov, Fener Rum PatriÄŸi  Barthelemeos ile randevusunu iptal etti. 

Hürriyet'ten Nerdun HacıoÄŸlu'nun haberine göre, ikona krizi Fener Rum PatriÄŸi Bartholomeos’un Bulgaristan gezisinin ilk gününde patlak verdi. CumhurbaÅŸkanı Rosen Plevneliyev, Fener Rum PatriÄŸi’ni üst düzey protokolle karşılayarak bir de Bulgaristan’ın en yüksek “Stara Planina” devlet niÅŸanını takdim etti. Ancak niÅŸan töreninde beklenmedik bir konuÅŸma yapan Bartholomeos, “Ortodoks kiliseleri arasında yeniden sıkı baÄŸlar kuruluyor. Ancak eski dönemi de gözden geçirmek gerek. II Dünya Savaşı sırasında çalınan ve Patrikhane’ye ait aziz ikonalar gerçek sahibine iade edilmeli” dedi.  

'RESMEN HIRSIZLIKLA SUÇLUYOR'

Bartholomeos’un bu sözleri törende soÄŸuk rüzgarlar estirdi. Bulgar Ortodoks Kilisesi temsilcileri “Fener Rum PatriÄŸi bizi resmen hırsızlıkla suçluyor. Hâlbuki bahsettiÄŸi ikonaların gerçek sahibi bizleriz. Asıl Fener Rum Patrikhanesi yüzlerce yıl önce onları bizden çalmıştır” tepkisini gösterdi.

Fener Rum PatriÄŸi Bartholomeos’un sözleri bir anda siyasi kriz boyutunu aldı. Salı günü Patrik ile randevusu bulunan Bulgaristan BaÅŸbakanı Boyko Borisov, yoÄŸun programını gerekçe göstererek Bartholomeos ile randevunun iptal edildiÄŸini açıkladı. Bulgar din adamları da CumhurbaÅŸkanı Rosen Plevneliev'in Patrik Bartholomeos ile çektirdiÄŸi fotoÄŸrafta yer almayı reddetti. Bulgar din adamların tepkisi nedeniyle Bartholomeos'un dün akÅŸam planlanan basın toplantısını iptal ettiÄŸi bildirildi.

Bulgaristan’daki Ortodoks dini çevreler ise Fener Rum PatriÄŸi çıkışına ÅŸimdiden “Bartholomeos aramızda yeni soÄŸuk savaÅŸ baÅŸlatmış sayılır” demeye baÅŸladı.

GÖZLEMCÄ°LER 'BASKININ DEVAMI' DÄ°YE YORUMLUYOR

Bulgaristan'da araÅŸtırmacılar ve siyasi gözlemciler, Fener Rum PatriÄŸi Bartholomeos'un iki gün önce sona eren Bulgaristan ziyaret sırasında yaÅŸananları, Bulgar Ortodoks Kilisesi üzerindeki baskıların devam ettiÄŸinin göstergesi olarak yorumladı.

Anadolu Ajansı’nın haberine göre, Ä°stanbul'daki Bulgar Ortodoks Kiliseleri Vakfında yönetim kurulu üyeliÄŸi de yapan araÅŸtırmacı yazar Bojidar Çipof, Patrikhane'nin, Ä°stanbul'daki Bulgar kiliselerine zaman zaman Rum din adamları göndererek ayinlerin Bulgarca deÄŸil, Rumca yapılmasını istediÄŸini söyledi.

Çipof, "En kutsal ayinlerinde bile papaz eksikliÄŸinden Ä°stanbul'daki bütün kiliselerini ibadete açamayan Patrikhane, sıra Bulgar kiliselerine gelince, buralara göndermek için papaz buluyor, hatta Patrik kendisi geliyor" dedi.

Siyasi yorumcu Diana Petrova, Fener Rum Patrikhanesi'nin, Bulgar Ortodoks Kilisesi'nin ruhani lideri Patrik Neofit'e sürekli baskı yaparak Bulgaristan'ın güney bölgelerindeki kiliselerde Rumca ayin yapılmasına izin vermesini istediÄŸini savundu.

155 YIL ÖNCE BAÄžIMSIZ OLMUÅžTU

155 yıl önce, 1860 yılında Ä°stanbul'daki Bulgar Ortodoks Kilisesi'nde düzenlenen Paskalya ayininde, Rum patriÄŸinin adının anılmamasıyla baÅŸlayan bağımsızlık mücadelesi, Sultan Abdülaziz'in 1870'teki "Bulgar Eksarhlığı Fermanı" ile baÅŸarıya ulaÅŸmış oldu.

Abdülaziz'in emriyle 1872'de Vidin Metropoliti Antim Efendi'nin ilk Bulgar Eksarhı olarak seçilmesiyle Bulgarlar dini iÅŸlerinde resmen Fener Rum Patrikhanesi'nden ayrıldı.

Abdülaziz'in fermanına raÄŸmen Fener Rum Patrikhanesi, Bulgar Ortodoks Kilisesi'nin bağımsızlığına karşı çıktı. Patrikhane, 1945 yılında Bulgar Kilisesi'nin bağımsızlığını tanımak zorunda kaldı. Bulgaristan'da kilise temsilcileri, Fener Rum Patrikhanesi'nin kendilerine yönelik 155 yıldır sürdürdüÄŸü baskıları bugün de devam ettirdiÄŸini ifade ediyor.

Kaynak : Nerdun HacıoÄŸlu- Hürriyet