Başkanlık istediler

Türk siyasi tarihimizin en önemli seçimlerinden biri olan 1 Kasım’daki seçimin AK Parti’nin ezici üstünlüÄŸüyle sonuçlanması BaÅŸkanlık Sistemi’ni yeniden gündeme getirdi. ‘Yeni Türkiye’ye geçiÅŸ sürecinin kilit adımlarından birisi olan ve CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın da 14 Mart 2003’te dile getirdiÄŸi baÅŸkanlık sistemi, Türkiye’nin 60 yıllık hayali. Türk siyasetine damga vuran merhum Necmettin Erbakan, Muhsin YazıcıoÄŸlu, Turgut Özal, TuÄŸrul TürkeÅŸ gibi isimlerin yanı sıra ÅŸimdilerde baÅŸkanlık sistemine karşı gelen MHP Genel BaÅŸkanı Devlet Bahçeli’nin de hedefi baÅŸkanlık sistemiydi. 

TEK BAÅžKAN, TEK MECLÄ°S

MHP lideri Alparslan TürkeÅŸ de, BaÅŸkanlık isteyen isimlerdendi. Üstelik TürkeÅŸ, BaÅŸkanlık sisteminin tarifini 1979 yılında yayımladığı “Temel GörüÅŸler” adlı kitabında da sıralamıştı. Eski Türk devletlerinin BaÅŸkanlık ile yönetildiÄŸini ve bunun sayesinde baÅŸarı geldiÄŸine atıfta bulunan TürkeÅŸ, kitabında ÅŸunları yazmıştı: “Milliyetçi hareket, tek baÅŸkan, tek meclis sistemini savunur. Çağımız kuvvetli, adil ve hızlı icra çağıdır. Türk milleti, dünya imparatorlukları kurduÄŸu devirlerde kuvvetli, adil ve hızlı icra sistemini uygulamıştır, kuvvetli ve hızlı icra, icra gücünün tek elde toplanmasıyla mümkündür. Bunun için tarih ve töremize uygun olarak baÅŸkanlık sistemini savunuyoruz.”

MECLÄ°S’TE BAÅžKANLIÄžI SAVUNMUÅžTU 

1972 senesinde TBMM’de Konya Milletvekili sıfatıyla söz alan Milli GörüÅŸ lideri merhum Necmettin Erbakan, ‘BaÅŸkan’ın tek dereceli olarak doÄŸrudan doÄŸruya millet tarafından seçilmesi gerektiÄŸini belirtiyor. BaÅŸkanlık sisteminin ülkenin geliÅŸmesi açısından zorunlu olduÄŸuna dikkat çeken merhum Erbakan, “Bu sebepten yapılacak Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi ile Fransa ve Amerika’da olduÄŸu gibi BaÅŸkanlık Sistemi’nin ‘Prezidansiyel Sistem’in kabulü ve BaÅŸkan’ın tek dereceli olarak doÄŸrudan doÄŸruya millet tarafından seçilmesine imkân verilmesi, hem tarihî hakikatler ve hem milletimizin fıtratı ve hem de hakiki ve samimî demokrasinin geliÅŸmesi bakımından faydalı ve zarurî bulunmaktadır” açıklamasında bulunuyor.

YÖNETÄ°M YENÄ°DEN DÜZENLENMELÄ° 

BBP’nin kurucu lideri merhum Muhsin YazıcıoÄŸlu ise, 29 Eylül 2002 yılında Yeni Åžafak gazetesine verdiÄŸi röportajda, “BaÅŸkanlık sistemi ile yönetim yeniden düzenlenmeli” ifadelerini kullanıyor. Türkiye’nin sorunlarını ancak bu ÅŸekilde aÅŸabileceÄŸini kaydeden YazıcıoÄŸlu röportajda, “Siyasi partiler yasası ve seçim kanununu yenileyerek siyaseti yeniden düzenleme, baÅŸkanlık sistemi ile de yönetimi yeniden düzenlememiz gerekiyor” ÅŸeklinde konuÅŸuyor.

Rahmetli YazıcıoÄŸlu, 15 Mart 1977 yılında da Genç ArkadaÅŸ dergisinde baÅŸkanlık sistemiyle ilgili ÅŸu ifadeleri kullanıyor: “Artık, Türk Milleti kendi kültür ve manevi deÄŸerlerine uzanmalı, tarihinin zengin tecrübelerinden faydalanarak güçlü iktidarını kurmalıdır. Bunun için; tek baÅŸkanlık sistemi kabul edilmelidir.”

BAÅžKANLIK SÄ°STEMÄ°’NDEN YANAYIM 

Hürriyet yazarlarından ErtuÄŸrul Özkök de geçmiÅŸte BaÅŸkanlığı savunan yazılar yazmış. 19 Eylül 1997’de “Türkiye BaÅŸkanlık Sistemi ile yönetilmeli” baÅŸlıklı yazı kaleme alan Özkök, 20 Eylül 1997’de “BaÅŸkanlık Sisteminden yanayım” diyerek Türkiye’nin baÅŸkanlık sistemine geçmesini savunduÄŸunu belirtmiÅŸ. 

KURTULUÅž BAÅžKANLIK SÄ°STEMÄ°’NDE 

2003 yılında ÅŸüpheli bir kaza sonucu hayatını kaybeden Vali Recep YazıcıoÄŸlu da baÅŸkanlığın gelmesini isteyenler arasında yer alıyor. “KurtuluÅŸ baÅŸkanlık sisteminde” diyen YazıcıoÄŸlu, mevcut sistemin deÄŸiÅŸmesini ÅŸu ÅŸekilde anlatıyor: “Yapılacak tek bir ÅŸey var, bu da milli koalisyonu kurup, Anayasayı deÄŸiÅŸtirmektir. BaÅŸkanlık sistemi ile beraber özelleÅŸme ve yerelleÅŸmeyi gerçekleÅŸtirmektedir.” 

KENAN EVREN DE BAÅžKANLIK DEMÄ°Åž 

7. CumhurbaÅŸkanı ve 12 Eylül Darbesinin mimarlarından Kenan Evren’in de baÅŸkanlık taraftarı olduÄŸu ortaya çıktı. Evren, “BaÅŸkanlık sistemine taraftarım ama bu sisteme geçiÅŸi kolaylaÅŸtıracak bir Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸinin Meclis’ten çıkacağına inanmıyorum” diye konuÅŸmuÅŸ.

ÖZAL, BAÅžKANLIÄžI HEP Ä°STEDÄ°

Merhum CumhurbaÅŸkanı Turgut Özal’ın BaÅŸbakanlık MüsteÅŸarlığını yapan Hasan Celal Güzel’in deyiÅŸiyle “BaÅŸkanlık sistemini en çok isteyen Özal’dır.” (Radikal, 22 Nisan 2004) . Turgut Özal’ın ölmeden hemen önce, ÅŸuan A Haber danışmanı olan Atılgan Bayar’a verdiÄŸi röportajı yayınlanmıştı. Röportajda Özal’ın baÅŸkanlık sistemi hakkında düÅŸünceleri ÅŸöyleydi: “Parlamenter sistemden BaÅŸkanlık Sistemi’ne geçersek, bu parlamentonun denetleme görevini, yani asli görevini yapması demektir. Bizim gibi ülkelerde, biraz da tabiatı icabı milli yapısı çok çeÅŸitli yerlerden gelen bir ülkede parlamentoda birtakım tıkanıklıklar, zorluklar vardır.” Yıllar önce Süleyman Demirel ise, “BaÅŸkanlık Sistemi’ni kendim için deÄŸil, Türkiye için istiyorum” demiÅŸti.

BAHÇELÄ°’NÄ°N DE TEK Ä°STEĞİ BAÅžKANLIKMIÅž

MHP Genel BaÅŸkanı Devlet Bahçeli’nin geçmiÅŸ dönemde parti stratejisini, tek başına iktidar olduktan sonra BaÅŸkanlık ya da yarı BaÅŸkanlık sistemine geçiÅŸ olarak belirlediÄŸi ortaya çıktı. MHP, 2001 yılındaki seçim vaadinde, ÅŸayet tek başına iktidar olurlarsa “BaÅŸkanlık ya da yarı BaÅŸkanlık sistemine geçiÅŸ” üzerine bir parti stratejisi yürüteceÄŸini belirtmiÅŸti. Yeni Asır Gazetesi’nin 23 Ocak 2001’deki Nevin Bilgin imzalı haberine göre Bahçeli, muhtemel bir ara seçim ya da erken seçim durumunda MHP’nin vaadini ‘BaÅŸkanlık’ sistemi olarak açıklıyor.