Ak Parti "Türk tipi" başkanlık modelinden vazgeçiyor

1 Kasım seçimlerinden AK Parti’nin tek başına iktidar çıkmasıyla birlikte yeni Anayasa ve BaÅŸkanlık sistemi tartışmaları yeniden alevlendi. Ankara kulislerinde özellikle BaÅŸkanlık modelinin nasıl hayata geçirileceÄŸi konuÅŸuluyor.

Cumhuriyet'ten Emine Kaplan'ın haberine göre, AK Parti kulislerinin son sıcak gündem maddesi baÅŸkanlık sistemi... Haberde yer alan iddialara göre, AK Parti BaÅŸkanlık sistemine geçiÅŸ konusunda muhalefetin nabzını yoklamaya hazırlanıyor. Muhalefetin karşı çıktığı ve tıkanma noktasına gelen BaÅŸkanlık sistemi üzerinde uzlaÅŸma saÄŸlanabilmesi için, daha önce CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan'ın dile getirdiÄŸi ‘Türk tipi baÅŸkanlık' modelinden vazgeçilebileceÄŸi öne sürüldü.

"ORTA YOL BULUNUR"

Haberde yer alan kulis bilgilere göre, önerdikleri modelin ABD’den 3 noktada ayrıldığını belirten AK Parti yöneticileri, “Önemli olan görüÅŸmelerin ve uzlaÅŸma arayışının baÅŸlaması. Muhalefetin önerileri ve eleÅŸtirilerine göre eÄŸer baÅŸkanlık sistemine geçiÅŸte bir uzlaÅŸma saÄŸlanabilirse orta yol bulunur” görüÅŸünü dile getirdi.

AK PARTÄ°'NÄ°N ÖNERDİĞİ MODELÄ°N ÖZELLÄ°KLERÄ°

AK Parti’nin önerdiÄŸi modelde, baÅŸkana doÄŸrudan seçimlerin yenilenmesi, kararname çıkarma, bakanları atama yetkisi veriliyor. Bu modelde, baÅŸkanın Yüce Divan’a gönderilmesi için Meclis’te ancak 413 milletvekilinin onayı gerekiyor. Meclis’in bakanlarla ilgili soruÅŸturma ve gensoru yetkisi ise bulunmuyor.

ABD'DEKÄ° BAÅžKANLIK SÄ°STEMÄ°NÄ°N TÜRK TÄ°PÄ° BAÅžKANLIK ARASINDAKÄ° 3 FARK

AK Parti yöneticilerinin, TBMM Anayasa UzlaÅŸma Komisyonu’nun çalışmaları sırasında gündeme getirdikleri baÅŸkanlık modelinin ABD’deki sistemden 3 noktada farklılık taşıdığını belirterek, “ABD’deki sistemde eyalet var, bizde yok. Bizimki üniter devlet modelli baÅŸkanlık sistemidir” dediÄŸi, “Bizim önerdiÄŸimiz modelde tek meclis var. 3. olarak da karşılıklı fesih yetkisi. Bu ABD’de yoktur. Türk tipi dediÄŸimiz ÅŸey bu farklardır. ABD’den ayrılan yönlerini ifade etmek için bunu diyoruz. Bunlar dışında bir fark yok. Hatta baÅŸkanın yetkileri bizim önerdiÄŸimiz modelde daha az. Fesih yetkisi, yasama ve yürütme arasında büyük kilitlenme durumlarının aşılabilmesi için önerilen bir formüldür. Özü itibariyle tartışılabilir, kabul edilmeyebilir de. Çok ısrarcı olmayabiliriz” görüÅŸünü dile getirdiÄŸi iddia edildi.

ABD’de eyalet sisteminin uzantısı olarak temsilciler meclisi ve senato olmak üzere iki meclis bulunuyor.

"ÇOK Ä°STÄ°SNAÄ° DURUMDA GÜNDEME GELEBÄ°LÄ°R"

Parti yöneticilerinin  ABD’de de fesih yetkisini tartıştıkları belirtilerek, “EÄŸer baÅŸkan, Meclis’i feshederse kendi görevine de son verecektir. Meclis de aynı ÅŸekilde seçim kararı aldığında kendi süresini kısaltır. Bu durumda hem Meclis hem de baÅŸkanlık seçimleri yenilenir. Bu çok istisnai durumda gündeme gelebilir. Hiçbir Meclis ya da baÅŸkan kendi süresini kısaltmak istemez” deÄŸerlendirmesinde bulundukları vurgulandı.

'AK PARTİ'DE DEĞİŞİM SİNYALLERİ' İDDİASI

AK Partililerin, yeni anayasa için partiler arasında bir görüÅŸme baÅŸlaması ve uzlaÅŸma ümidinin doÄŸması durumunda orta yolun bulunabileceÄŸini belirterek, “GörüÅŸmeler sırasında bakılır bir mutabakata varılacaksa deÄŸiÅŸiklikler yapılabilir. BaÅŸkanlık modeli bir denge sistemi. Güçler arasındaki denge saÄŸlandığı süreci her türlü formül bulunabilir” görüÅŸünü dile getirdiÄŸi iddia edildi.