Türkiye'yi karartan kesintinin sebebi belli oldu

Avrupa Elektrik Ä°letim Ağı (ENTSO-E) Türkiye Proje Grubu ve Türkiye Elektrik Ä°letim A.Åž. (TEÄ°AÅž) tarafından ortaklaÅŸa olarak hazırlanan "31 Mart Sistem Çökmesi Raporu"ndan yaptığı derlemeye göre, söz konusu tarihte ilk olarak Osmanca-KurÅŸunlu hattı aşırı yükten servis dışı kaldı.

RAPOR HAZIRLANDI

Rapora göre, 31 Mart günü Türkiye elektrik sisteminde, 400 kV iletim hattı aşırı yüklenerek servis dışı kaldı. Bunun üzerine 12 saniye sonra sistem çökmesi ortaya çıktı.

Söz konusu tarihte ülke genelinde etkili olan elektrik kesintisi, 17 AÄŸustos 1999'da yaÅŸanan Marmara depreminden sonra Türkiye elektrik sisteminin yaÅŸadığı en ciddi olay olarak nitelendirildi.

Bu tarihteki elektrik kesintileri sadece Türkiye'yi etkiledi, diÄŸer enterkonnekte sistemlerin iÅŸletilmesi üzerinde bir etkisi olmadı.

SIKINTI BU HATTA BAÅžLADI

Osmanca-KurÅŸunlu hattının aşırı yükten dolayı servis dışı kalmasını takiben Türkiye elektrik sisteminde doÄŸu-batı alt sistemleri arasında 1,9 saniye içerisinde hızlı ardışık arızalar yaÅŸandı. Bu durum, doÄŸu-batı alt sistemleri arası senkranizosyonun kaybolmasına ve birbirinden ayrılmasına neden oldu.

KOMÅžULARLA BAÄžLANTI 1 SANÄ°YEDE KOPTU

Raporda ayrıca, batı alt sisteminin yüzde 20,5 elektrik enerjisi yetersizliÄŸine maruz kaldığına iÅŸaret edildi ve bu ani dengesizliÄŸin ENTSO-E elektrik sistemiyle senkronizasyonun kaybolmasına yol açtığı, Türkiye'de iki alt sistemin birbirinden ayrılmasından yaklaşık 1 saniye sonra Türkiye'nin elektrik sisteminin Bulgaristan ve Yunanistan enterkoneksiyon hatlarından servis dışı kaldığının altı çizildi.

Elektrik Åžebeke YönetmeliÄŸi'nde belirtilen frekans sınırının üstündeki çok sayıda santralin en az 10 dakika boyunca serviste kaldığına ve daha sonra servis dışı olduÄŸuna iÅŸaret edilen raporda, ÅŸu ifadelere yer verildi:

"BÄ°RKAÇ SANÄ°YEDE SÄ°STEM ÇÖKTÜ"

"Bu, batı alt sisteminin yaklaşık 10 saniye içinde çökmesine neden olmuÅŸtur. DoÄŸu alt sisteminin arıza öncesi yükü yaklaşık 11080 MW olup, yaklaşık 4700 MW (~%42) fazla elektrik enerji üretim arzı söz konusudur. Çok sayıda santralin aşırı frekanstan baÄŸlantısının kesilmesine karşın, doÄŸu alt sistemi de birkaç saniye içinde çökmüÅŸtür."

Raporda, sistemdeki toparlanmanın ilk olarak Trakya bölgesinden baÅŸladığı belirtilirken, Türkiye'nin, Karadeniz ve DoÄŸu bölgeleri sistemlerini 11.30'da yenilediÄŸi ve birbirine senkronize ettiÄŸi aktarıldı. Bu merkezlerden sonra ise Ankara'nın önemli kısmını besleyen Orta Anadolu ENTSO-E sistemine baÄŸlandığı bildirilen raporda, son olarak da doÄŸu ve batının, ENTSO-E Kıta Avrupası ile senkronizasyonunun 400 kV Kayseri Trafo Merkezi'nde 16.12'de gerçekleÅŸtirildiÄŸi anlatıldı.