Tavizsiz bir alim: Ömer Nasuhi Bilmen

Cumhuriyet döneminin önemli Ä°slam alimlerinden Ömer Nasuhi Bilmen, 1971 yılının 13 Ekim günü vefat etmiÅŸti. Bilmen, verdiÄŸi önemli ilmi eserlerin yanı sıra Ä°slami meselelerden taviz vermeyen yapısıyla biliniyordu. “Hukuku Ä°slamiye ve Istılahatı Fıkhiye Kamusu” isimli önemli sözlük çalışması ve Ä°slam Ä°lmihali günümüzde de en önemli baÅŸvuru kaynaklarıdır.

Ä°lk tahsiline Ahmediye Medresesi müderrisi Abdürrezzak Ä°lmî ile Erzurum Müftüsü Müderris Hüseyin Raki Efendilerden okuyarak baÅŸladı. 1908 yılında Ä°stanbul'a gelen Bilmen, Fatih Dersiamlarından Tokatlı Åžakir Efendi'nin derslerine devam etti ve icazet aldı. Daha sonra Medreset'ül Kuzat'a girdi. Burada dört yıl hukuk tahsil etti. 1912 yılında açılan ruus imtihanını da kazandı.

Fatih dersiamları arasına katıldı. Fatih Camiinde, Satırlı Medresesinde ve DaruÅŸ-Åžafaka'da dersler veren ve kısa bir zaman içerisinde istidat ve kabiliyeti ile kendisini tanıtan Bilmen, ayrıca Ä°stanbul Ä°mam-Hatip Okulu ve Yüksek Ä°slâm Enstitüsü'nde usul-i fıkıh ve ilm-i kelam dersleri okuttu. Temyiz Mahkemesi Åžer'iyye Dairesi MümeyyizliÄŸinde de bulundu.

1943'te Ä°stanbul müftülüÄŸüne getirildi. 30 Haziran 1960 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti'nin beÅŸinci Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanı olarak atandı ve daha bir yılını bile doldurmadan emekliye ayrıldı. On ay gibi kısa bir sürede görevinden ayrılmasının nedeni, dönemin yöneticilerinin Türkçe ezan ve daha birçok konuda Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı'nı politik amaçlarına alet etmek istemesiydi.

Dini meselelerde taviz vermeyen bir yapıya sahipti. Nitekim, 1960'lı yıllarda dinde reform gerekliliÄŸini savunan ve bunun için çabalayanlara: "Bozulmayan bir dinde reform mu olur" diyor ve Ä°slam'ın ortaya koyduÄŸu iman, ahlak ve hukuk ilkelerinin orijinalliÄŸini, evrenselliÄŸini kendinden beklenen liyakat ve cesaretle savunuyordu.

Uzun memuriyet hayatı boyunca öÄŸretmenlik hizmetinde de bulunan Ömer Nasuhi Bilmen, DarüÅŸÅŸafaka Lisesi'nde yirmi yıla yakın bir süre ahlak ve yurttaÅŸlık dersi okuttu. Ä°stanbul Ä°mam Hatip Okulu'nda ve Yüksek Ä°slam Enstitüsü'nde usul-i fıkıh ve kelam dersleri verdi. Hayatının sonuna kadar ilmi çalışmalarını sürdürdü ve sekiz ciltlik tefsirini emekli olduktan sonra yazdı.

12 Ekim 1971' tarihinde İstanbul'da vefat etti. Edirnekapı Sakızağacı Şehitliğine defnedildi.

Eserleri:

İslam Hukukunda Manevi Zararların Tazmini, 1941.

Kuran-ı kerim'den Dersler ve ÖÄŸütler, 1947-50, 3 cilt.

Eshabı Kiram, 1948.

Yüksek Ä°slam Ahlakı, 1949.

Büyük Ä°slam ilmihali, 1949.

Hukuku İslamiye ve Istılahatı Fıkhiye Kamusu, 1949-52, 6 cilt.

Sure-i Feth Tefsiri, 1953.

Tefsir Tarihi, 1955.

Kuranı Kerim'in Tefsiri ve Türkçe Meali Alisi, 1956.

Sualli Cevaplı Dini Bilgiler, 1959.

Muvazzah Ä°lmi Kelam, 1959.

Ä°lmi Tevhid, 1962.