'Suriye Rusların savaşı değil’

Rusya'nın en çok tıklanan haber sitesi Gazeta Ru, iki hafta önce yayınladığı bir haberle ülkede gündemi sarstı. Gazete Ru, haberinde, resmi bir tezkere olmamasına karşın gizlice Suriye’ye gönderilmek istenen ancak buna karşı çıkan Rus askerlerinin hikâyesini anlatıyordu. Batı için bu, Rusya’nın Suriye’ye asker gönderdiÄŸi yönündeki iddiaların doÄŸruluÄŸunu kanıtlıyordu. Rus halkı içinse, ‘Afganistan savaşının’ ulusal hafızadaki acı hatıraların yeniden sızlaması anlamına geliyordu.    

BaÅŸta Amerika olmak üzere, bölgedeki geliÅŸmeleri izleyen ülkelerin istihbarat teÅŸkilatları Laskiye ve Tartus limanına yapılan askeri sevkiyatın fakındaydı. Uçaklar, helikopterler, tanklar, zırhlı personel taşıyıcılar ve askerler…

Herkes Moskova’nın Ukrayna’da yaptığı gibi müttefiklerine gayri resmi yollardan yardım ettiÄŸini düÅŸünüyordu. Ancak Rusya 30 Eylül günü Suriye’deki Esed muhaliflerini bombalayarak resmen çatışmanın tarafları arasına girdi. Suriye hükumetinin talebi ve Rus parlamentosunun onayıyla...

‘Ruslar kara operasyonuna karşı’

Rus hükumetinin dış politikasını ÅŸekillendiren kurumlar için araÅŸtırmalar yapan Rusya Stratejik AraÅŸtırmalar Merkezi BaÅŸkan MüsteÅŸarı Elena Suponina eski bir gazeteci. Arapça bilen Suponina bölgedeki geliÅŸmeleri çok yakından izliyor. O’na göre Rus halkı Suriye operasyonunun hava bombardımanı çerçevesinde kalmasına razı.

Rusya Stratejik Bilimler Enstitüsü'nden Elena Suponina, OrtadoÄŸu konusunda uzman eski bir gazeteci [FotoÄŸraf: Al Jazeera]

 

Liberal kanada yakınlığı ile bilinen Rus kamuoyu araÅŸtırma ÅŸirketi Levada halkın Devlet BaÅŸkanı Putin’e olan desteÄŸinin Suriye operasyonunda da sürdüÄŸünü ortaya koyuyor. Bu desteÄŸin oranı yüzde elli görünüyor. Kırım ve Ukrayna’nın Suriye’den farklı olduÄŸunu düÅŸünen Suponina, kara birliklerinin operasyona dahil olması halinde bu desteÄŸin düÅŸeceÄŸine inanıyor.

“Bence Rusların tamamına yakını Suriye’deki bombardımanı destekliyor. Ama aynı insanlar, Suriye’de yapılacak bir kara operasyonuna tamamen karşı. Çünkü Afganistan tecrübesi hâlâ hafızalarda tazeliÄŸini koruyor. Afganistan’dan çok ciddi dersler çıkardık. Sovyetler BirliÄŸi’ne çok büyük zararlar verdi bu savaÅŸ. Umarız bu hata tekrarlanmaz.”

Rus basınında hava operasyonunun barındırdığı risklerin bile tartışma konusu olduÄŸunu aktaran Suponina, "Teknik nedenlerle düÅŸecek bir uçağın pilotunun düÅŸman eline geçmesi bile insanları endiÅŸelendiriyor" diyor. 

'Suriye Ruslar'ın savaşı değil'

Kırım ve Ukrayna'daki askeri müdahalelerin Putin’e olan desteÄŸi arttırdığını söyleyen muhalif Rus gazetesi ‘Novaya Gazeta’ nın savunma alanında uzman muhabiri Pavel Felgenhauer, Suriye’de durumun her an deÄŸiÅŸebileceÄŸinin altını çiziyor.

“Kırım ve Ukrayna’daki savaÅŸ çok farklı. Tarihi ve etnik baÄŸlar nedeniyle halk orada alınan riski makul karşıladı. Milliyetçi duyguları okÅŸadığı için bir halk desteÄŸinden de bahsedebiliriz. Ama Suriye Ruslar için anlamsız bir savaÅŸ. Sıradan vatandaÅŸlar kimin kim olduÄŸunu bile bilmez. TarafgirliÄŸimizi kamuoyuna IŞİD ile açıklamaya çalışsalar da IŞİD ÅŸimdiye kadar Rusya’yı hedef almadı. Ama bundan sonra Rus topraklarında böyle bir saldırının olabileceÄŸi konuÅŸuluyor.”

'Uzarsa halk desteği azalır'

Rus halkının Suriye'de bir kara harekatına karşı olduÄŸu biliniyor. Hükumetin medya üzerinden sürekli operasyonun hava saldırısı çerçevesinde kalacağını anlatarak kamuoyu tepkisini dizginlediÄŸini aktaran Felgenhauer, zaman ve harcanan paranın da Rusların görüÅŸlerini etkileyeceÄŸini düÅŸünüyor.

Rusya'nın muhalif gazetesi 'Novaya Gazeta' nın savunma muhabiri Pavel Felgenhauer

 

"Rusya Irak’ta kurduÄŸu teröre karşı ortak istihbarat merkezi ile bölgede Ä°ran, Irak ve Esed’ten oluÅŸan Åžii blok ile müttefik oldu. Åžu anda Suriye’de konuÅŸlu güç ile Irak’ta aktif bir görev üstlenmek imkansız. Ama tabii zaman içerisinde, tıpkı Suriye’de yaptıkları gibi gizlice üsler kurar, buralara uçak ve askeri birlikler konuÅŸlandırırlarsa Irak’ta da Rus uçaklarının operasyonu baÅŸlar. Operasyon alanı yayıldıkça, süresi uzadıkça maliyet artar. OrtadoÄŸu ve körfezdeki Sünni ittifak Rusya’yı cezalandırmak için harekete geçerse daha fazla ambargolar gündeme gelebilir. Petrol zengini Arap ülkeleri daha fazla üretimle petrol fiyatlarının daha da düÅŸmesini saÄŸlayabilir. Bu Moskova’nın ekonomik yükünü iyice arttırır. Askeri kayıp olmasa bile ekonomik kayıplar halk desteÄŸini etkiler."

'Asıl hedef Esed güçlerinin karada ilerlemesini saÄŸlamak'

Ä°dlib'in muhaliflerin eline geçmesinin Esed ve müttefikleri için ağır bir kayıp olduÄŸunu söyleyen Felgenhauer, hava operasyonunun öncelikli hedefinin Ä°dlib'i geri almak olduÄŸunu düÅŸünüyor.

"Esed güçleri ile hareket eden bir Rus gazetecisine göre, Suriye ordusu Ä°dlib’te helikopterlerden bölge halkına üzerinde 'teslim olun, yakında kara harekatı baÅŸlayacak' yazılı kağıtlar atıyor. Rus hava kuvvetlerinin görevi bu kara harekâtına yakın hava desteÄŸi saÄŸlamak.Rusya Esed birlikleri yeniden saldırı durumuna geçip, toprak kazanmaya baÅŸlayana kadar hava harekatına devam edecek. Ama bunun ne kadar süreceÄŸi kara harekatını yürüten Suriye ordusuna, onun Ä°ran ve Hizbullah gibi muhaliflerinin becerisine kalmış bir konu."