Nobel Tıp Ödülü'nü üç bilim insanı paylaştı

Nobel Komitesi'nden yapılan açıklamada, bu yılki Tıp Ödülü'nün yarısının "kancalı kurtların neden olduÄŸu enfeksiyonlar için yeni bir tedavi yöntemi geliÅŸtiren" Ä°rlandalı William Campbell ile Japon Satoshi Omura'ya diÄŸer yarısının ise "sıtmanın tedavisinde yaptığı keÅŸifler" için Çinli bilim adamı Tu Yoyo'ya verildiÄŸini belirtildi. Tu, Nobel Tıp Ödülü'nü kazanan ilk Çinli bilim insanı ve 12. kadın araÅŸtırmacı oldu.

Açıklamada "Her iki keÅŸif, her yıl yüzlerce milyon insanı etkileyen bu hastalıklarla mücadelede insanoÄŸluna son derece güçlü, yeni olanaklar saÄŸlamıştır. KeÅŸifler, milyonlarca kiÅŸinin hayatını kurtarması açısından çok büyük öneme sahiptir" ifadesi kullanıldı.

Campbell, Omura ve Tu, 8 milyon Ä°sveç Kronu (yaklaşık 3 milyon lira) tutarındaki ödülü paylaÅŸacak. Üç bilim adamına, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü 10 Aralık'ta düzenlenecek ödül töreninde birer diploma ve altın madalya da verilecek.

Nobel Komitesi, yarın fizik dalında Nobel Ödülü'nü kazanan ismi açıklayacak. ÇarÅŸamba günü kimya alanında ödül kazanan isim belli olurken, barış ödülünün sahibi perÅŸembe günü, ekonomi ödülünün sahibi de 12 Ekim'de açıklanacak. Nobel Edebiyat Ödülü'nün ne zaman verileceÄŸi ise henüz bilinmiyor.

William C. Campbell

Ä°rlanda'nın Ramelton kentinde 1930'da dünyaya gelen Campbell, Dublin Üniversitesinden mezun olduktan sonra çalışmalarına ABD'nin Wisconsin Üniversitesinde devam etti. Campbell, 1984'ten 1990'a kadar Assay AraÅŸtırma ve GeliÅŸtirme Bölümünün baÅŸkanlığını yürüttü. Campbell, halihazırda New Jersey'deki Drew Üniversitesinde öÄŸretim üyesi olarak görev yapıyor.

Satoshi Omura

Omura, 1935'te Japonya'nın Yamanashi kentinde doÄŸdu. 1968'de Tokyo Üniversitesi Eczacılık Fakültesinden mezun olan Omura, 1970'de de Tokyo Bilim Üniversitesi Kimya Bölümündeki yüksek lisansını tamamladı. 2007'ye kadar Kitasato Üniversitesinde öÄŸretim üyesi olarak görev yaptı.

Tu Yoyo

Tu, 1930'da Çin'de dünyaya geldi. 1955'te Pekin Tıp Üniversitesi Eczacılık Fakültesinden mezun olan Tu, halen Geleneksel Çin Tıbbı Akademisinde öÄŸretim üyesi olarak görev yapıyor. Tu, Nobel Tıp Ödülü'ne layık görülen ilk Çinli oldu.

Nobel Tıp Ödülü

1901 ve 2014 yılları arasında 105 kez Nobel Tıp Ödülü verildi. 207 kiÅŸinin layık görüldüÄŸü ödüllerden 38'i tek bir kiÅŸiye verilirken 32 ödül 2 kiÅŸi, 35 ödül de 3 kiÅŸi arasında paylaÅŸtırıldı.

Nobel Tıp Ödülü'nü ÅŸimdiye kadar 11 kadın kazandı. Bu kadınlar ÅŸöyleydi: Gerty Cori (1947), Rosalyn Yalow (1977),  Barbara McClintock (1983), Rita Levi-Montalcini (1986), Gertrude B. Elion (1988), Christiane Nüsslein-Volhard (1995), Linda B. Buck (2004), Françoise Barre-Sinoussi (2008), Elizabeth H. Blackburn ile Carol W. Greider (2009) ve May-Britt Moser (2014).

Nobel Tıp Ödülü'nü alan en genç bilim adamı 32 yaşındaki Frederick G. Banting olmuÅŸtu. Ä°nsülini keÅŸfeden Banting, ödüle 1923 yılında layık görülmüÅŸtü. 1966 yılında "tümöre neden olan virüsleri" bularak Nobel Tıp Ödülü'nü alan 87 yaşındaki Peyton Rous ise ödülü alan en yaÅŸlı bilim adamı olarak tarihe geçti.

Madalya

Nobel Tıp Ödülü'nü kazananlara ödüllerinin takdim edildiÄŸi akÅŸam Ä°sveçli heykeltıraÅŸ ve gravürcü Erik Lindberg tarafından tasarlanan madalya da veriliyor.

Ä°sveç Kraliyet Bilim Akademisi'nin tıp alanında ödül kazananlara takdim ettiÄŸi madalyada kucağında açık bir kitap tutan "Tıp Dahisi"nin kabartması yer alıyor. Madalyaya aynı zamanda Vergilius'un Aeneid adlı eserinden "Inventas vitam juvat excoluisse per artes" ifadesi kazınıyor. Latince ifade, "Yeni buluÅŸlar, sanatla güzelleÅŸen hayatı daha da zengin kılar" anlamına geliyor.

Defne tacı

Nobel ödülünü kazananlar için Ä°ngilizce "Nobel Laureates" ifadesi kullanılıyor. "Laureate" sözcüÄŸü, defne dalları ve yapraklarından yapılan taç anlamına geliyor. Antik Yunan'da müziÄŸin, güzel sanatların, güneÅŸin, ateÅŸin ve ÅŸiirin tanrısı olan Apollon tarafından takılan defne tacı, spor müsabakalarının ve ÅŸiir yarışmalarının kazananlarına "gurur sembolü" olarak armaÄŸan ediliyordu.

2001-2012 arasında Nobel Tıp Ödülü'ne layık görülenler

• 2014: Amerikalı John O'Keefe ile Norveçli May-Britt Moser ve Edvard I. Moser
• 2013: Amerikalı James E. Rothman ve Randy W. Schekman ile Alman Thomas C. Südhof
• 2012: Ä°ngiliz John B. Gurdon ve Japon bilim adamı Shinya Yamanaka
• 2011: Amerikalı Bruce Beutler, Fransız Jules Hoffmann ve Kanadalı Ralph Steinman
• 2010: Ä°ngiliz Prof. Dr. Robert Edwards
• 2009: Avustralyalı Elizabeth Blackburn, Amerikalı Carol Greider ve Jack Szostak
• 2008: Alman Harald zur Hausen, Fransız Barre-Sinoussi ve Luc Montagnier
• 2007: Amerikalı Mario Capecchi ve Oliver Smithies ile Ä°ngiliz Martin Evans
• 2006: Amerikalı Andrew Z. Fire ve Craig C. Mello
• 2005: Avustralyalı Barry J. Marshall ve J. Robin Warren
• 2004: Amerikalı Richard Axel ve Linda B. Buck
• 2003: Amerikalı Paul C. Lauterbur ve Ä°ngiliz Peter Mansfield
• 2002: Ä°ngiliz Sydney Brenner ve John E. Sulston ile Amerikalı H. Robert Horvitz
• 2001: Amerikalı Leland H. Hartwell ile Ä°ngiliz R. Timothy Hunt ve Paul M. Nurse

Kaynak: Anadolu Ajansı