Arap ülkelerinin petrole bağlı ekonomileri alarm veriyor

Özellikle son 10 yılda yüksek seyreden petrol fiyatlarının saÄŸladığı avantajla yaklaşık 2,5 trilyon dolarlık rezerve sahip olan ve OrtadoÄŸu’nun derin krizlerle sarsıldığı bu dönemde, petrol servetinin saÄŸladığı mali güçle siyasi, toplumsal ve ekonomik dengelerini korumayı baÅŸaran Körfez ülkeleri, iÅŸaretleri ortaya çıkmaya baÅŸlayan tehlikeden en fazla etkilenecek bölgeler arasında yer alıyor.

ARABÄ°STAN 70 MÄ°LYAR DOLARLIK YATIRIMLARINI GERÄ° ÇEKTÄ°

Uzun süre mevcut seviyelerinde kalması halinde Körfez ülkeleri açısından bir çeÅŸit "kıyamet senaryosu" anlamına gelecek petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸün devlet bütçelerinde yol açtığı zarar, son olarak Suudi Arabistan’ın, bütçesindeki devasa açığı kapatmak için dünyanın en büyük fonlarındaki 70 milyar dolarlık yatırımlarını geri çekme kararıyla dikkati çekti.

ARAP EKONOMÄ°SÄ° ZORLANIYOR

Söz konusu rakam, Suudi Arabistan’ın kamu fonlarının büyüklüÄŸü dikkate alındığında "okyanusta bir damla" niteliÄŸi taşısa da 70 milyar doların son 6 ay içinde çekilmiÅŸ olması, petrol fiyatlarının mevcut seviyelerde seyretmesi halinde "rezervleri artırmak" yerine "rezervleri tüketmenin" Suudi Arabistan’ın yeni gerçekliÄŸi anlamına geldiÄŸi belirtiliyor.

GELÄ°RLERÄ°N BÜYÜK BÖLÜMÜ PETROL SATIÅžINDAN

Körfez ülkelerinin varil başına petrol üretim maliyetleri, diÄŸer ülkelere kıyasla bir hayli düÅŸük olsa da Körfez devletlerinin gelirlerinin büyük bölümü petrol satışlarından elde ediliyor. Bütçesinin yüzde 87'si petrol ihracından elde edilen gelirlere baÄŸlı olan Suudi Arabistan, 229 milyar dolar olan 2015 bütçesini karşılayabilmek için petrol fiyatlarının varil başına 89,2 dolar olmasına gerek duyuyor. Uzmanlar, Suudi Arabistan’ın yaklaşık 6 ay önce Yemen’e yönelik baÅŸlattığı askeri harekatın etkileri de dikkate alındığında bütçe hedeflerinin tutturulabilmesi için petrol fiyatlarının üç haneli rakamlara ulaÅŸması gerektiÄŸini belirtiyor.

Suudi Arabistan ürettiÄŸi petrol için varil başına 25 dolar, BirleÅŸik Arap Emirlikleri 30 dolar, Kuveyt ise 35 dolar harcama yaparken, bu miktar DAEÅž ile mücadele eden Irak'ta 50 dolara, iç karışıklar nedeniyle petrol üretiminde aksaklıklar yaÅŸayan Libya'da ise 60 dolara kadar çıkabiliyor. Öte yandan Goldman Sachs'in geçen aralık ayında yayınladığı rapora göre, ABD, Rusya ve Norveç gibi büyük petrol üreticileri ise varil başına 70 ila 110 dolar arası maliyetlerle karşılaşıyor.