BM'den Suriye'ye çözüm çıkmadı

AA'nın haberine göre, BM Genel Kurulu 70. dönem genel görüÅŸmelerinde liderler Suriye konusunda görüÅŸ ayrılıklarını gideremedi. Soruna siyasi çözüm bulunması gerektiÄŸini belirten liderler BeÅŸÅŸar Esed konusunda fikir birliÄŸi saÄŸlayamadı.

Genel görüÅŸmelerin ilk gününde kürsüye çıkan ABD BaÅŸkanı Barack Obama, Esed'in “masum çocuklara varil bombalarıyla saldıran bir tiran” olduÄŸunu kaydederek, "Suriye'deki sorunu çözmek için Rusya ve Ä°ran dahil her ülkeyle çalışmaya hazırız. Bu kadar kan dökülmesinden, katliamdan sonra savaÅŸ öncesi statükoya geri dönülemeyeceÄŸini de kabul etmemiz lazım" dedi.

Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin ise Genel Kurul'daki konuÅŸmasında Esed'e destek verilmesini isteyerek, "Terörist gruplarla savaÅŸan Irak ve Suriye'ye askeri ve teknik destek saÄŸlıyoruz. Terörizmle yüz yüze savaÅŸan Suriye hükümeti ve ordusu ile iÅŸbirliÄŸine gitmemek büyük hatadır. DAEÅž ve diÄŸer terörist örgütlerle sadece Esad'ın ordusu ve Kürt milisler gerçekten savaşıyor" diye konuÅŸtu.

"Esed konusunda görüÅŸ ayrılığı var"

Ä°ki lider akÅŸam da BM'de yaklaşık 1 buçuk saat ikili görüÅŸme yaptı. Bu toplantının ardından Beyaz Saray kaynakları, Suriye meselesinde Suriye Devlet BaÅŸkanı BeÅŸÅŸar Esed'in iç savaşı sona erdirmekteki rolü hakkında iki taraf arasında temelde görüÅŸ ayrılığı bulunduÄŸunu belirtti.

Rusların, Esed'i radikal gruplara karşı bir siper olarak gördüÄŸünü dile getiren yetkili, ABD'nin ise Esed'i bölgedeki mezhepsel çatışmaları kızıştıran kiÅŸi olarak gördüÄŸünü söyledi. Yetkili, "Ruslar, Suriye'de siyasi bir çözüm olmasının ve bu siyasi çözümün peÅŸinde olan bir sürecin baÅŸlamasının önemini kesinlikle anladılar. Bu sürecin sonucunun ne olacağı hakkında farklı görüÅŸlerimiz var, özellikle de Esed'e iliÅŸkin" ifadesini kullandı.

Ban Ki-mun BMGK'yı eleştirdi

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ise açılış konuÅŸmasında, "BM Güvenlik Konseyi ve diÄŸerlerinin 4 yıllık diplomatik tıkanıklığı, Suriye krizinin kontrolden çıkmasına izin verdi" dedi.

Çatışmayı sonlandırmanın öncelikle Suriye'de savaÅŸan tarafların sorumluluÄŸunda olduÄŸunu anlatan Ban, "Çözüm için sadece Suriye'deki taraflara bakmak yeterli deÄŸil. SavaÅŸ bölgesel güç ve rekabetle de iliÅŸkili. Ülkeye akan para ve silahlar ateÅŸi körüklüyor" yorumunu yaptı.

Çözüm için beÅŸ ülkeyi adres gösteren Ban, "Özellikle beÅŸ ülke Suriye konusunda anahtar konumda. Bunlar Rusya, ABD, Suudi Arabistan, Ä°ran ve Türkiye. Taraflardan biri uzlaÅŸmaya yanaÅŸmadığı müddetçe sahada deÄŸiÅŸiklik beklemek faydasız" ifadelerini kullandı.

Ban, Suriye'deki savaÅŸ suçlarının cezasız kalmaması gerektiÄŸine de vurgu yaparak, "VahÅŸet suçları için dokunulmazlık olmamalı. Adalet taahhüdümüz, buradaki durumu Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne (UCM) sevk etmeyi gerektirir" diye konuÅŸtu.

Geçen yıl BM Güvenlik Konseyi'ne bu yönde gelen tasarıyı Rusya ve Çin veto etmiÅŸti.

"Esed çözümün parçası olamaz"

Fransa CumhurbaÅŸkanı François Hollande ise konuÅŸmasında Fransa'nın Suriye'deki savaşı sona erdirmek için küresel çaba gösterip sorumluluk üstleneceÄŸini belirterek, Suriye'de çatışmanın, BeÅŸÅŸar Esed'in iktidardan uzaklaÅŸtırılmasıyla sona erebileceÄŸini kaydetti.

Hollande, "Esed sorunun kökeni, çözümün parçası olamaz... Esed gitmeli" dedi.

Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani ise terörizmin maÄŸlup edilmesi ve demokrasinin getirilmesi için Ä°ran'ın yardıma hazır olduÄŸunu anlatarak, "Irak ve Afganistan'da demokrasinin oturmasına yardım ettiÄŸimiz gibi, Suriye ve Yemen'de de demokrasinin hakim olmasına yardım etmeye hazırız" deÄŸerlendirmesinde bulundu.

DavutoÄŸlu: "Ne esed, ne DAEÅž"

Genel Kurul'a yarın hitap edecek BaÅŸbakan Ahmet DavutoÄŸlu ise dün bir basın toplantısı düzenleyerek, Esed'in geçiÅŸ sürecinde olamayacağını bildirdi. 

"Bu yeni Suriye'de, Esad'ın veya DAEÅž'in yeri olamaz. Ne Esad, ne IŞİD, gelecek Suriye açısından böyle olmalı" diyen DavutoÄŸlu, "Åžimdi 4 yıl geçtikten, 300 bin insan katledildikten, 6 milyona yakın insan mülteci durumuna düÅŸtükten, 7-8 milyon Suriyeli içeride yerinden edilmiÅŸ durumuna düÅŸtükten sonra ülkenin sadece yüzde 14'ünü kontrol edebilen bir tirandan, diktatörden geçiÅŸ sürecini baÅŸarıyla yönetmesini beklemek mümkün deÄŸil" ifadelerini kullandı.

Suriye konusunun, hem DavutoÄŸlu'nun yarın Genel Kurul'da yapacağı konuÅŸmada hem de BM Güvenlik Konseyi'nde düzenlenecek bakanlar toplantısında gündeme gelmesi bekleniyor.

BMGK'ya Rusya tarafından konuya iliÅŸkin bir karar tasarısının sunulması da öngörülüyor. Putin, BM'deki konuÅŸmasında bu konuya deÄŸinerek, "BMGK'ya, DAEÅž ile mücadele eden tüm güçlerin koordine edilmesini saÄŸlayacak bir karar tasarısı sunacağız. Bu koordinasyon BM Åžartı temelinde olmalı" diye konuÅŸmuÅŸtu.