Egzozlar Türkiye'yi boğuyor

Hürriyet'in haberine göre; Alman Volkswagen'in ABD'de emisyon testlerini manipüle ederek çevreyi belirtilenden 40 kat daha fazla kirlettiÄŸinin tespit edilmesi bir anda tüm dünyada gözlerin zararlı egzoz gazlarına çevrilmesini saÄŸladı. Dünyada 10 gündür emisyon oranları tartışılıp, yaÅŸanılan skandalla ilgili çevreci eylemler gerçekleÅŸirken, Türkiye gündemin çok gerisinde. Nedeni açık. Türkiye'de ne hükümet, ne firmalar ne de vatandaÅŸlar araçların çevreyi ne kadar kirlettiÄŸinin üstünde pek durmuyor, ilgilenmiyor daha doÄŸrusu bu konuda pek bilinçli hareket etmiyor. Bunu zaten 3 veriyle net olarak ortaya koyabiliyoruz.

EURO STANDARTLARI

1) Avrupa BirliÄŸi (AB) 1990'ların başından bu yana egzoz gazı emisyonunu kontrol altında tutma amaçlı normlar belirlerken, Türkiye belirlenen standartları ancak 2009 yılından sonra zorunlu hale getirdi. Tabi zorunlu olması yetmiyor, AB ile eÅŸ zamanlı da yeni standartları uygulamaya koymak gerekiyor. Bu konuda da Türkiye oldukça geriden geliyor. ÖrneÄŸin ‘EURO 6' standardı. Avrupa, geçtiÄŸimiz yıl eylül ayında satışa sunulan yeni araçlarda EURO 6'ya geçerken, bu standardı bu ay tüm araçlara yönelik uygulamaya baÅŸladı. Yani Eylül 2015'ten itibaren AB ülkelerinde EURO 6 standardı dışında araç satılamayacak. Türkiye'de ise ancak 2016 yılından itibaren sadece pazara yeni giren araçlarda EURO 6 standardı uygulanacak. Tüm araçlar için ise kapsam firmalardan gelen talep üzerine 2018 yılına ötelendi. Bu da bugün pazarda yer alan araçların 2018 yılına kadar rahatlıkla satılmasını saÄŸlayacak. Türkiye'de üretilip ulusal tip onayı olan araçlar için ise EURO 6 standardına geçmek 2019 yılı sonunu bulacak. Sonuçta 2009 yılından bu yana Avrupa standartlarını uyguluyoruz ama 4 yılı bulan gecikmelerle...

YAÅžLI ARAÇ PARKI

2) Çevre konusunda bilinçli olmadığımız Türkiye'deki araç parkıyla da net olarak anlaşılıyor. Bugün Türkiye'de trafikte toplam 14 milyon 332 bin araç bulunuyor. Bu araçların sadece 2 milyon 675 bin adedi yani yüzde 18.7'si 1-3 yaÅŸ arasındaki yeni araçlardan oluÅŸuyor. Parkta EURO 5 standardındaki araçları da temsil ediyor bu rakam. Geri kalan tüm araçlar ise 4 yaÅŸ üzerinde. Sadece 20 yaÅŸ üzeri araç sayısı bile Türkiye'de emisyon oranlarını hiç önemsemediÄŸimizi ortaya koyuyor. EURO normunda bile olmayan bu araçların sayısı 3 milyon 191 bin adet. Yani toplam araç parkının yüzde 22.3'ünü teÅŸkil ediyor. Bu araçların hepsi çevreye zehir saçmasına raÄŸmen çok rahatlıkla yollarda yer alabiliyor, trafikten çekilmiyor, ceza ödemiyor. Avrupa'da ise 7 yaÅŸ üzeri araçlar trafikten çekilirken, çekilmeyenlere ciddi cezalar uygulanıyor. Bizde ise bırakın cezayı ve trafikten çekmeyi 7 yaÅŸ üzeri araç sayısı toplam araç sayısının yüzde 66.2'sini oluÅŸturuyor.

EMÄ°SYONA BAKMIYORUZ

3) GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde tüketiciler araç alırken emisyon oranlarına daha doÄŸrusu çevreyi ne kadar kirlettiÄŸine bakarken biz de ise tam tersi olduÄŸu satışlardan ortaya çıkıyor. Türkiye'de araçlardaki vergilendirme sistemi emisyona göre deÄŸil motor hacmine göre yapıldığı için tüketicilerin alımında ilk sırayı çevreyi ne kadar kirlettiÄŸi deÄŸil aracın fiyatı alıyor. AÄŸustos 2015 itibariyle Türkiye'de satılan araçların sadece yüzde 10.66'sının emisyon oranları yani ortalama CO2'si (karbondioksit) 100 gr/km ve altında. Bu araçların büyük bölümü de ucuz fiyata sahip küçük motorlu araçlardan oluÅŸuyor. 100 ila 120 gr/km arasında CO2 oranına sahip satılan araçların oranı ise yüzde 41.64. 120 gr/km ve üzeri orana sahip yani çevreyi en çok kirleten araçların satıştaki payı ise yüzde 47.69'ı buluyor. AB'nin hedefinin tüm yeni araçlar için CO2 seviyesini 95 gr/km seviyesinde tutmak olduÄŸu düÅŸünülürse Türkiye'nin bu konuda elini daha hızlı tutması gerekiyor.

Euro 6 ile NOx 80 mg/km'ye iniyor

AB, 1990'ların başından bu yana egzoz gazı emisyonunu kontrol altında tutma amaçlı normlar belirliyor. Bu normlar sayesinde son skandala konu olan azot oksit (NOx) seviyelerini kontrolde saÄŸlanan ilerleme oldukça dikkat çekici. Bu normların en yeni aÅŸaması ise Euro 6. Eylül başından bu yana tüm yeni araçlar için geçerli olan Euro 6'da dizel araçlar için belirlenen NOx seviyesi 80 mg/km. Euro 5 kapsamındaki oran ise 180 mg/km düzeyindeydi. AB, NOx seviyesini düÅŸük tutmak için normları sıkılaÅŸtırsa da en son aÅŸamanın oranı bile ABD'dekinin çok üstünde. ABD'de belirlenen NOx oranı 50 mg/mil yani 31 mg/km.

2021 HEDEFÄ°

Özellikle iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi üzerinde etkisi olan ancak insan saÄŸlığını doÄŸrudan etkilemeyen karbon dioksit (CO2) emisyonlarını azaltma çabası içinde olan AB, ulaşım sektöründe de bu verileri yakın takipte tutuyor. CO2 emisyonları açısından AB'de taşıtlar için belirlenmiÅŸ bir üst sınır yok. 2009 ve 2011'de hazırlanan yönetmelikler çerçevesinde CO2 emisyonlarını denetleyen AB'nin hedefi ise 2021'de tüm yeni araçlar için CO2 seviyesini 95 g/km seviyesinde tutmak. Bu da 100 kilometrede 4.1 litre benzin ya da 3.6 litre dizel tüketimi anlamına geliyor.

Türkiye'de emisyona göre satış (Ocak-AÄŸustos 2015)

CO2 Adet Pay
------------------------------------------------
< 100 gr/km 48.383 %10.66
? 100 - < 120 gr/km 188.983 %41.64
? 120 - < 140 gr/km 133.488 %29.41
? 140 - < 160 gr/km 65.732 %14.48
?  160 gr/km 17.231 3.80
Toplam 453.817 100.00

Türkiye'deki araç  parkı yaÅŸ dağılımı

YaÅŸ grubu Toplam Payı
---------------------------------------
1-3 YaÅŸ 2.675.598 18.7
4-6 YaÅŸ 2.164.039 15.1
7-11 YaÅŸ 3.317.931 23.1
12-15 YaÅŸ 1.336.004 9.3
16-19 YaÅŸ 1.647.668 11.5
+ 20 YaÅŸ 3.191.346 22.3
GENEL TOPLAM 14.332.586 100.0

Türkiye standartları gecikmeli uyguluyor

DÜNYADA araç sayısının hızla artmasına baÄŸlı olarak oluÅŸan çevre kirliliÄŸine çözüm olarak geliÅŸmiÅŸ ülkeler 1970'li yıllardan itibaren harekete geçerek egzoz emisyonlarına standartlar getirilmesine karar verdi. Dünyada emisyonlara yönelik ilk düzenlemeler 1968 yılında California'da, ilk sınırlama ise 1972 yılında Avrupa BirliÄŸi ülkelerinde baÅŸladı. Buna göre her bir aracın belli bir standartta çevreye egzoz gazı vermesi kararlaÅŸtırıldı. Bu standartlar her yıl için zorlaÅŸtırılarak, emisyon deÄŸerlerinin hızla düÅŸürülmesi amaçlandı. Birçok ülke emisyon deÄŸerlerini azaltmayı amaçlayan Kyoto Protokolü'nü onayladığından, otomotiv firmaları son yıllarda motor teknolojilerinde hava kirliliÄŸinin azaltmaya yönelik çalışmalarını artırarak, dev yatırımlara imza attı. Ancak hava kirliliÄŸini önlemek amacıyla motorlu araçlara getirilen standartlar Türkiye'de ancak 2009 yılından itibaren zorunlu hale geldi. Bugün Türkiye, biraz geriden takip etse de AB kriterlerine baÄŸlı olarak ‘Euro Standartları'nı uyguluyor.

* 1993: Otomotiv Sanayi Çevre Deklerasyonu yayınlandı.

* 1995: Otomobiller Euro 93 standardına artan yüzdelerle uygun hale getirilmeye baÅŸlandı.

* 1996: AB gümrük birliÄŸi anlaÅŸması ile AB tip onayı mevzuatı çalışmaları baÅŸlatıldı. Üretilen taşıtların AB normlarına 5 yıl içinde uygun hale getirileceÄŸi bildirildi.

* 1996: Ticari araçlar emisyon (ECE R24) uyum programı yayınlandı.

* 2001: Tüm dizel araçlarda Euro 1 seviyesi baÅŸladı.

* 2008: Yeni tip onayında Euro 4 seviyesi başladı.

* 2009 Tüm araçlarda EurO 4 seviyesi zorunlu hale geldi.

* 2010: Yeni tip onaylı araçlar ile tüm benzinli araçların EURO 5 standartlarına uygun hale getirilmesi zorunlu tutuldu.

* 2012: Tüm dizel araçlarda Euro 5 standartları geçerli oldu.

* 2014: Türkiye'de üretilen ve Ulusal Tip onalı olan araçlar EURO 5'e geçti.

* 2016: Yeni araçlarda 2016'dan itibaren EURO 6 standardı uygulanacak.

* 2018: Tüm araçlarda EURO 6 standardı aranacak.

*AÄŸustos 2018: Türkiye'de üretilen ve Avrupa Tip onayı olan araçlarda EURO 6'ya geçecek

* AÄŸustos 2019: Türkiye'de üretilen ve Ulusal Tip onayı olan araçlarda EURO 6'ya geçilecek