İkinci İntifada'nın 15. yıldönümü

28 Eylül 2000'de eski Ä°srail BaÅŸbakanı Ariel Åžaron’un Mescid-i Aksa’yı basmasıyla Ä°kinci Ä°ntifada Kudüs’te baÅŸladı. Mescid-i Aksa’nın avlusunda tur atan Åžaron’un, “Burası hep bir Ä°srail bölgesi kalacak” sözleri, mescitteki Filistinlileri ayaÄŸa kaldırdı ve o gün Ä°srail güvenlik güçleri ile çıkan çatışmalarda 7 Filistinli öldü, 250 kiÅŸi yaralandı. Olayda 13 de Ä°saril askeri yaralandı. "Ä°kinci Ä°ntifada" adı verilen bu çatışmalar önce Kudüs’te baÅŸladı sonra yayılarak Batı Åžeria ve Gazze’ye sıçradı.

Ä°kinci Ä°ntifada’nın sembolü: Muhammed Durra

Åžaron’un Mescid-i Aksa’yı basmasından iki gün sonra, bir Fransız televizyon kanalının çektiÄŸi görüntüler tüm Filistinlileri ayaklandırdı. Gazze’de babasının arkasında saklanarak korunmaya çalışan 11 yaşındaki Filistinli Muhammed Durra'nın, Ä°srail güvenlik güçleri tarafından öldürülmesi büyük tepkiye neden oldu. Sokaklara dökülen binlerce Filistinli Ä°srail’i protesto etti.

11 yaşındaki Filistinli Muhammed Durra'nın, Ä°srail güvenlik güçleri tarafından öldürülmesi büyük tepkiye neden olmuÅŸtu.

[FotoÄŸraf: AP / ArÅŸiv]

Ä°ntifada’nın bilançosu

Filistin’in ve Ä°srail’in resmi rakamlarına göre, 2. Ä°ntifada’da 4 bin 412 Filistinli öldü, 48 binden fazla kiÅŸi de yaralandı. Ä°srail'in kaybı ise bin 69 ölü, 4 bin 500 de yaralıydı.

Ä°kinci Ä°ntifada sırasında Ä°srail ordusu, Batı Åžeria ve Gazze’de çok sayıda baskın düzenledi. Binlerce ev yıkıldı, birçok tarladaki aÄŸaçlar söküldü. 

Ä°srail, ayaklanmayı sonlandırmak için birçok Filistinli liderin ölüm emrini verdi. BaÅŸta Hamas’ın kurucusu Ahmet Yasin olmak üzere çok sayıda siyasi ve askeri Filistinli lider öldürüldü.

TaÅŸ ve molotoftan füzelere

‘TaÅŸların Ä°ntifadası’ adını taşıyan birinci Ä°ntifada, 8 Aralık 1987'de, Gazze’nin Cebalya kampında baÅŸlamıştı. Bir Ä°srailli tır ÅŸoförünün Gazze’nin Erez sınır kapısında bir grup Filistinli iÅŸçiyi ezmesi nedeniyle baÅŸlayan ayaklanma tüm Filistin’e sıçramıştı. 1991’de hafifleyen Ä°ntifada 1993’te Filistin KurtuluÅŸ Örgütü ile Ä°srail arasında imzalanan Oslo AnlaÅŸmasıyla tamamen sona ermiÅŸti. 

Birinci Ä°ntifada’da taÅŸ ve molotof kokteyli kullanan Filistinli direniÅŸçiler, Ä°kinci Ä°ntifada’da Ä°srail’in kentlerine ulaÅŸmak için füzeler kullandı.

Ä°ntifada’nın baÅŸlamasından yaklaşık bir yıl sonra, 26 Ekim 2001’de Ä°srail’in Sdirot kenti, ilk yerli füzeyle vuruldu. Filistin direniÅŸi o tarihten sonra füze kapasitesini artırdı. Ä°srail’in en büyük kentleri Filistinlilerin füze menzilinde oldu.

Mısır’ın Åžarm El-Åžeyh kentinde, 8 Åžubat 2005'te Ä°srail ile Filistin arasında varılan bir barış anlaÅŸmasıyla Ä°ntifada sona erdi.

Mescid-i Aksa’da durum aynı

Aradan geçen 15 yıla raÄŸmen Mescid-i Aksa'daki ihlâllerde bir deÄŸiÅŸiklik olmadı. GeçtiÄŸimiz hafta Yahudilerin bayram döneminin baÅŸlamasıyla yerleÅŸimciler ve iktidardaki Likud Partisi temsilcileri hemen her gün Mescid-i Aksa’ya baskın düzenledi. Polisin koruması altında Aksa'ya giren Ä°sraillilere tepki gösteren Filistinliler, Ä°srail güvenlik güçlerinin müdahalesine maruz kalıyor. Filistinlilere göz yaÅŸartıcı gaz ve plastik mermilerle saldıran Ä°srail polisi, onaylanan son yasalardan sonra herhangi bir ceza almıyor. Filistinliler, Ä°srail polisinin sert müdahaleleri ve keskin niÅŸancı tehdidi altında. Filistinli yetkililer, Ä°srail’in Mescid-i Aksa’ya yönelik ihlâllerinin üçüncü bir Ä°ntifada’ya yol açabileceÄŸi konusunda uyarıyor.

Kaynak: Al Jazeera