Özbekistan'da İslam'a yasak üstüne yasak

1980 yılından bu yana Özbekistan'ı yöneten Ä°slam Kerimov'un, nüfusunun yüzde 90'ı Müslümanlardan oluÅŸan ülkede Ä°slam karşıtı ve baskıcı politikalar yürüttüÄŸü haberleri ile sık sık gündeme geliyor.

Bölgeden gelen son haber, Özbekistan'ın baÅŸkenti TaÅŸkent'te doÄŸum evlerinde çalışan kadınların baÅŸörtüsü takmalarının yasaklandığı yönünde...

Yeni Åžafak'ın Ozodlik radyosu'na dayandırdığı habere göre, TaÅŸkent 2 numaralı doÄŸum evinde baÅŸhekim Zuhra Najimova,  görevlilere baÅŸörtüsü takmamaları konusunda yazı imzalattı, kabul etmeyenler ise iÅŸten çıkarıldı.

Ä°ddiaları doÄŸrulayan baÅŸhekim Zuhra Najimova, radyoya yaptığı açıklamada, “Özbekistan Cumhuriyeti Ä°dari Kuralları 184. maddesine göre kamusal alana dini giysilerle girmek yasaktır" sözleriyle yasağı savundu.

DOÄžUM EVLERÄ° VE PASAR YERLERÄ°NDE BAÅžÖRTÜSÜ ZULMÜ

TaÅŸkent ÅŸehrinde yer alan diÄŸer doÄŸum evlerinde de baÅŸörtüsü yasağı uygulanırken, geçtiÄŸimiz Mayıs ayında ülkenin Fergana, Kokand ve TaÅŸkent ÅŸehir merkezindeki pazarlarda güvenlik görevlilerinin kadınlara baÅŸlarını zorla açtırdığı haberleri basına yansımıştı. 'Özgür Özbekistan' konferansına katılmak için Ä°stanbul'a gelen Ä°ngiltere eski Büyükelçisi Craig Murray de iddiaları doÄŸrulayarak, Müslümanların günde 5 vakit namaz kılması ile Ramazan'da oruç tutmasının bile yasak olduÄŸunu söylemiÅŸti. 

Ä°SLAM'LA Ä°LGÄ°LÄ° YASAKLAR ARTIYOR

Ramazan ayında toplu iftarların yasaklandığı haberiyle yeniden gündeme gelen Özbekistan'da, öÄŸrencilerin teravih baÅŸta olmak üzere tüm vakitlerde camide namaz kılması yasaklanmıştı. Sakal bırakmak, baÅŸkalarına kendi evinde bile olsa Kur'an öÄŸretmek, gençlerin hacca gitmesi, sokakta Ä°slam dini hakkında konuÅŸmak, Ä°slami kıyafetler giymek, hatta erkekler için okullarda din dersi almanın yasak olduÄŸu bölgede, Ä°slami kuruluÅŸların faaliyetlerinin de radikal eÄŸilimlere yol açacağı gerekçesiyle yasaklandığı gelen haberler arasında.

BÄ°NLERCE 'SÄ°YASÄ°' TUTUKLU VAR

Ancak tüm bu yasaklar dünyada yeterli yankıyı bulamıyor, ülkedeki muhalefete büyük bir baskı uygulanırken bölgede inceleme yapmak isteyen yabancı insan hakları örgütleri ve BirleÅŸmiÅŸ Milletler raportörlerinin ülkeye giriÅŸ yapmasına izin verilmiyor. Sadece dini vecibelerini yerine getirmek isteyen insanların hapishanelere gönderildiÄŸi bilgileri de gelen bölgede, tam sayı bilenememekle birlikte 10 binin üzerinde siyasi tutuklu olduÄŸu iddia ediliyor.

“KERÄ°MOV YÖNETÄ°MÄ° KOMÜNÄ°ZM DÖNEMÄ°NDEN BETER"

Merkezi Ä°stanbul'da bulunan Özbekler BirliÄŸi DerneÄŸi, ülkede yaÅŸanan hak ihlallerini duyurmak amacıyla çalışmalar yürütüyor. Kurucular Kurulu BaÅŸkanı olan Prof. Dr. Alibay YolyahÅŸi, Özbekistan'ın Semerkant ÅŸehrinde yaÅŸamış ve 1989 yılından itibaren 'Birlik Halk Hareketi' üyeliÄŸi ve birliÄŸin Semerkant ÅŸubesi baÅŸkanlığı görevini yürütmüÅŸ. Muhaliflere gösterilen baskılar nedeniyle 1993 yılında memleketinden ayrılmak durumunda kalan YolyahÅŸi, Norveç vatandaÅŸlığına geçmiÅŸ ve ÅŸimdi Türkiye'de yaşıyor. Son yasakla birlikte yeniden gündeme gelen Özbekistan'daki dini baskılar hakkında görüÅŸlerini aldığımız YolyahÅŸi, ülkenin Kerimov'dan önce komünizm ile yönetildiÄŸini, Kerimov'un Moskova tarafından Özbekistan yönetimine tayin edildiÄŸini söylüyor. Ä°slam'ın kominizim zamanında da yasak olduÄŸunu ancak Kerimov rejiminde durumun daha kötü olduÄŸunu belirten Alibay YolyahÅŸi, Özbek halkının dindar bir halk olduÄŸunu dile getirerek Özbeklerin kominizim zamanında dahi baskılara raÄŸmen erkek çocukların sünnet edilmesi, dini nikah kıyılması gibi fiilleri terk etmediklerini, toplumda her zaman namaz kılanların, oruç tutanların bulunduÄŸunu kaydediyor.

“SADECE Ä°BADETLERÄ°NÄ° YERÄ°NE GETÄ°RMEK Ä°STEYEN MÜSLÜMANLAR HAPÄ°STE"

Her geçen gün artan ÅŸekilde Ä°slam'ın baskı altında alındığı bölge ile ilgili olarak basında yer alan haberlerin doÄŸru olduÄŸuna deÄŸinen Alibay YolyahÅŸi, Özbekistan'da halkın 'vahhabilik, hizbuttahrir' gibi isimler altında korkutulduÄŸunu, sadece ibadetini yerine getiren sıradan Müslümanların hapsedildiÄŸini ifade ediyor. Kadınların birçok alanda baÅŸörtüsü yasağıyla yüz yüze olduÄŸunu hatırlatan Prof. YolyahÅŸi, Kerimov rejiminin Müslüman halkı kendine düÅŸman saydığını dile getiriyor.

Kerimov'un baskıcı politikaları nedeniyle yaÅŸanan zulümleri dile getirecek, buna tepki gösterecek bir oluÅŸumun ülkede bulunmadığını vurgulayan YolyahÅŸi, Türkiye'nin bu konunun çözümünde etkili rol oynaması gerektiÄŸinin altını çiziyor.

“CUMHURÄ°YET DEĞİL DÄ°KTATÖRLÜK"

Özbekler BirliÄŸi DerneÄŸi Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Aktivist Adem Çevik ise Özbekistan'ın yıllardır diktatörlük ile yönetildiÄŸini vurguluyor. Bölgenin bir açık hava cezaevine döndüÄŸünü söyleyen Çevik, rüÅŸvetin her alanda söz sahibi olduÄŸunu ve Türk iÅŸ adamlarının da baskı gördüÄŸünü ifade ediyor. Ekonominin felç olduÄŸu ülkede muhaliflerin suikastlere kurban gittiÄŸine, halkın zorla devletin pamuk tarlalarında çalıştırıldığına iÅŸaret eden Adem Çevik, son olarak ülkede tesettür elbiselerinin satışının da yasaklandığını belirtiyor.

Birkaç arkadaÅŸ bir araya gelerek 5 yıl önce yaÅŸanan zulümleri duyurmak için Özbekler BirliÄŸi ve Türkistan BirliÄŸi derneklerini kurdukları bilgisini veren BaÅŸkan Adem Çevik, her yıl düzenlenen panel, sempozyum, forum gibi çeÅŸitli etkinliklerle insan hakları ihlallerini dünyaya duyurmaya gayret ettiklerini dile getiriyor. Özbekistan ve Türkistan'dan Türkiye'ye gelen muhacirlerin sorunlarıyla da ilgilenen dernek, muhacir okulları çalışmalarına da imza atıyor.

BU ÇAÄžRI TÜRKÄ°YE'YE

Canlarını kurtarmak için bin bir zorlukla Türkiye'ye gelebilen Özbeklere ikamet verilmesi, mülteci çocuklara eÄŸitim hakkı saÄŸlanması, saÄŸlık ihtiyaçları için yardımcı olunması konusunda Türkiye'den yardım beklediklerini kaydeden Çevik, Türkiye'den iadesi istenen Özbek mültecilerin iade edilmeleri halinde hayatta kalmalarının asla mümkün olmadığını da belirtiyor.