Kur'an'a adanmış bir ömür: Süleyman Hilmi Tunahan

Ä°lmi faaliyetleri ile birçok insanın yolunu aydınlatan ve bu faaliyetleri sebebiyle defalarca koÄŸuÅŸturma geçiren, hapis yatan son devrin önemli Ä°slam alimlerinden Süleyman Hilmi Tunahan Hoca vefatının 56’ncı yılında anılıyor.

Süleyman Hilmi Hoca, Cumhuriyet'in ilk yıllarında ülke insanının dini deÄŸerlerine sahip olması için destansı bir mücadele vermiÅŸ, gençlere Kur'an-ı Kerim öÄŸretmek için büyük çaba sarf etmiÅŸti. Bu gayretleri dolayısıyla defalarca hakkında soruÅŸturmalar açılmış, birkaç defa hapis yatmıştı.

Tunahan Hoca, dünyadaki tüm Müslümanların dertleri ile ilgilenmeyi vazife bilmiÅŸ, 1950'li yıllarda Fransız emperyalizmine karşı mücadele eden Cezayirli Müslümanlara camilerde verdiÄŸi vaazlarda destek verdiÄŸi ve dua ettiÄŸi için defalarca karakola çaÄŸrılarak ifadesi alınmıştı.

Süleyman Hilmi Tunahan Hoca, 16 Eylül 1959'da vefat etti.

SÜLEYMAN HÄ°LMÄ° TUNAHAN HOCA KÄ°MDÄ°R?

Süleyman Hilmi Tunahan, hayatının tamamını Kur'an ahlakına ve eÄŸitimine adayarak canla baÅŸla çalışırken, zaman geldi ihbarlar ve zorbalıklarla tutuklandı. Zorlukları görmezden gelerek her fırsatta talebe eÄŸiten Tunahan, hayatının son 9 yılına girdiÄŸinde tutuklanarak elinden alınan vaizlik belgesini geri aldı. Ä°lk kursunu açtı ve binlerce talebeye eÄŸitim vererek bir neslin daha kurtuluÅŸuna vesile oldu.

MEKTEPLERÄ°N BÄ°RÄ°NCÄ°SÄ°YDÄ°

Süleyman Hilmi Tunahan, 1888 yılında Bulgaristan'ın Silistre vilayetinin Ferhatlar Köyü'nde dünyaya geldi. Ä°lk tahsilini Silistre'nin Satırlı Medresesi'nde babası Osman Efendi'nin yanında tamamladı.

1916 yılı Eylül ayında Fatih Medresesini 80 üzerinden 76 puan alarak birincilikle bitirdi. Aynı yıl, Medresetü'l-Mütehassisin'in Tefsir-Hadis bölümüne girerek Hafız Ahmet PaÅŸa'dan ders okumaya baÅŸladı. 1919 yılı 27 Mayıs'ta Medresetü'l Kuzat'tan devrin tüm ilimlerini öÄŸrenmek için girdiÄŸi Süleymaniye Medresesi'nden birincilikle mezun oldu.

30 YAÅžINDA PROFESÖR OLDU

1918 yılında Ä°stanbul müderrisliÄŸi Dersiâmlığına yükseldi ve bugünün ilim adamlarına verilen en büyük ilmî unvan olan ve ortalama 50'li yaÅŸlara kadar alınamayan ordinaryüs profesörlük unvanının 30 yaşında sahibi oldu.

1924 yılında Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun yürürlüÄŸe girmesi ile bütün medreseler kapatıldığı için dersiamlar ve müderrislerle beraber Süleyman Efendi'nin de vazifesine son verilerek Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı tarafından Ä°stanbul vaizliÄŸine tayin edildi. Ä°stanbul'un bütün camilerinde vaiz olarak ilim ve irÅŸad vazifesini yürüttü.

TUTUKLANDI, GÖREVDEN ALINDI

1939 yılında ilim ve irÅŸad vazifesini çekemeyenler tarafından ihbar edilerek ilk defa tutuklandı. Özellikle hükümet kanadından hapishanelerde de kötü koÅŸullara tabi tutulan Süleyman Hilmi Efendi, burada da kendisini ilim irfan için adayıp durmadan çalıştı. Dışarıda da yapılan tüm baskılara ve takibatlara raÄŸmen ilim öÄŸretmeye devam etti. Vaizlik maaşını talebelere vererek, yüzlerce kiÅŸiyi okutup ilim adamı olarak yetiÅŸmesini saÄŸladı. 1944 yılında ikinci defa tutuklanarak Birinci Åžube tabutluklarında, bu defa 8 günlük bir iÅŸkenceye tabi tutuldu. O günkü hükümet tarafından 1946 yılında vaizlik belgesi resmen elinden alındı. 1949 yılında Kur'an kurslarının açılmasına sınırlı da olsa müsaade eden kanun yürürlüÄŸe girdi. Süleyman Efendi'nin ilim öÄŸretme faaliyeti bir nebze rahatladı. Talebelerine büyük önem vererek, onlara deÄŸer verdiÄŸini göstermek için, "Sizler benim müsteÅŸarlarımsınız" derdi.

TRENLERDE EĞİTİM VERDİ

1950 yılında hükümet tarafından vaizlik belgesi yeniden iade edilen Tunahan; bugün birçok kiÅŸiye örnek olurcasına, yaÅŸlı ve hasta haline raÄŸmen, günde 4 vasıta deÄŸiÅŸtirerek hem talebe okuttu ve hem de Ä°stanbul'un önemli camilerinde resmen vaizlik yaptı. Trenlerde bile birilerine bir nebze de olsa ilmen katkı saÄŸlamak için para vererek ders dinlemesini istiyor, bazen trenden inmeyerek gidiÅŸ ve dönüÅŸlerde daha çok öÄŸrenciyi okutuyordu.

1951 Çamlıca'da Konya Lezzet Lokantası sahibi Mustafa Bey'in tahsis ettiÄŸi yerde ilk düzenli Kur'an kursu hizmetleri baÅŸladı. Bu kurslardan yetiÅŸen binlerce talebe Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı'nın açtığı müftü, vaiz, Kur'an kursu öÄŸretmeni, imam ve müezzinlik imtihanlarında baÅŸarılı oldular. Tarihinde ilk defa Ä°stanbul'un büyük camilerinin kürsüleri, Süleyman Efendi'nin yetiÅŸtirdiÄŸi talebeleri sayesinde genç vaizler tarafından dolduruldu.

Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı'nda 1950'li yıllarda görev yapan yetkililer, yaptığı hizmetlerden dolayı Süleyman Hilmi Tunahan'a büyük ilgi ve sevgi gösterirler. Bu kadar ilim sahibi olmasına raÄŸmen niçin kitap yazmadığını sorduklarında onlara ÅŸu cevabı verirdi; "Ben tozlu raflarda duran, kesekâğıdı olarak satılan birçok kitap gördüm. Ben canlı kitaplar yazıyorum. Onlar hiçbir zaman tozlanmayacak, sürekli kendisini okutturacak" derdi. Kendisi tarafından yazılan ve kısa sürede Kur'an-ı Kerim'i okumayı öÄŸreten Elif cüzü büyük ilgi görmektedir.

'KARDEŞİNÄ°ZE DUA EDÄ°N' SÖZÜNÜ SUÇ SAYDILAR

1956'da Süleyman Efendi, Cezayir halkının Fransız sömürgecilere karşı verdiÄŸi özgürlük mücadelesine manevi destek vermek için camilerdeki vaazlarında, "Cezayirli Müslüman kardeÅŸlerimize dua edelim" dediÄŸi için, defalarca karakola çağırıldı ve ifade verdi. 1957 yılında Bursa'da gerçekleÅŸen mehdilik hadisesi üzerine iftiraya uÄŸrayarak yine haksız olarak tutuklandı ve Kütahya Hapishanesi'nde 69 yaşında 59 gün tutuklu kaldı. Ä°dam talebiyle yargılandı, mahkeme tarafından suçsuz bulunarak beraat etti.

Tunahan'ın en önemli eseri Kur'an–ı Kerim okumayı kısa zamanda öÄŸreten "Elif Cüzü"dür. Tunahan'ın, ömrünün son günlerinde uzun zamandır muzdarip bulunduÄŸu ÅŸeker hastalığı ağırlaÅŸmış, kanlarında yükselen ÅŸeker, bütün gayretlere raÄŸmen bir türlü düÅŸürülememiÅŸti. Süleyman Hilmi Tunahan, 16 Eylül 1959 ÇarÅŸamba günü, Ä°stanbul Kısıklı'daki hâne–i ÅŸeriflerinde Rahmet–i Rahmân'a kavuÅŸtu. 72 yaşında vefat eden Süleyman Hilmi Tunahan'ın naaşı, dönemin Ä°çiÅŸleri Bakanı Namık Gedik'in engellemesi sebebiyle Fatih Camii Haziresi yerine Karacaahmet Mezarlığı'nda, polisin gösterdiÄŸi mezarda topraÄŸa verildi.