YaÅŸam
Kaybolan değerlerimizi hatırlayalım
İstanbul tarihçisi ve araştırmacı Süleyman Faruk Göncüoğlu, gül lokumundan tarihi kervansaraylara, tramvaydan bağ evlerine kadar Üsküdar’ın kaybolan tarihi değerlerini anlattı.
Ä°stanbul tarihçisi ve araÅŸtırmacı Süleyman Faruk GöncüoÄŸlu, gül lokumundan tarihi kervansaraylara, tramvaydan baÄŸ evlerine kadar Üsküdar’ın kaybolan tarihi deÄŸerlerini anlattı.
“1900’lerde Üsküdar ve BoÄŸaziçi” adlı makalesinde dönemin kaybolan deÄŸerlerini araÅŸtıran GöncüoÄŸlu, kiÅŸisel arÅŸivinde bulunan fotoÄŸrafları paylaÅŸtı. GöncüoÄŸlu’nun kaleme aldığı ve önümüzdeki günlerde de kitap olarak yayımlanacak makale, bir zamanlar Ä°stanbul’un en gözde ticaret ve ulaşım ağı olma özelliÄŸini taşıyan Üsküdar Meydanı’nın yıllar içinde geçirdiÄŸi deÄŸiÅŸimi konu ediniyor. Süleyman Faruk GöncüoÄŸlu, “Hafızalardan silinmiÅŸ deÄŸerleri ve BoÄŸaziçi medeniyetini yeniden hatırlamak için bu makaleyi kaleme aldım. Hafızamızı yeniden canlandırmak için 1900 ile 1960 arasında yaÅŸanan deÄŸiÅŸimi ortaya koymak için fotoÄŸraf arÅŸivimi de kullandım” dedi.
ANADOLU YAKASININ Ä°LK TRAMVAYI
Anadolu yakasının ilk toplu taşıma araçlarından biri olan Üsküdar tramvayının 1928’de iÅŸletmeye alındığını belirten GöncüoÄŸlu, “Ä°lk olarak Üsküdar-BaÄŸlarbaşı-Kısıklı hattı hizmete girdi. Bir yıl sonra BaÄŸlarbaşı-HaydarpaÅŸa ve Üsküdar-HaydarpaÅŸa hatları, iÅŸletme kara geçtikten sonra da Bostancı, Moda, Feneryolu hatları açıldı. Zamanla Üsküdar ticari özelliÄŸini kaybettiÄŸi için tramvay seferleri de son buldu” diye konuÅŸtu.
TÄ°CARETÄ°N KALBÄ° HANLAR
GöncüoÄŸlu, Üsküdar sahilde bir dönem çok sayıda han bulunduÄŸunu ifade ederek, bugün bilinen anlamda bir meydanı olmayan Üsküdar’ın sahil ÅŸeridinde çok sayıda han olduÄŸunu anlattı. Üsküdar’ın hanlarının bugün hatırlanmadığını dile getiren GöncüoÄŸlu, “Üsküdar ticaretin merkezi olmaktan uzaklaÅŸtıkça bu hanlar da kaybolmuÅŸtur” ifadelerini kullandı. Tarihçi GöncüoÄŸlu, birkaçı günümüze kalan ayakta kalabilen baÄŸ evlerinin de ilçenin kaybolan deÄŸerlerinden olduÄŸunu dil getirdi.
Ä°STANBUL’UN Ä°LK OTOGARI
Üsküdar’ın otogar mantığının uygulandığı ilk yer olduÄŸuna dikkati çeken GöncüoÄŸlu, “Bugün Yeni Valide Camisi’nin yanındaki otobüs firmalarına ait bürolar 500-600 yıllık bir geleneÄŸin devamıdır. Çünkü buralar bir dönem kervan ticaretiyle uÄŸraÅŸanların dükkanlarının olduÄŸu yerdir” bilgisini verdi. Süleyman Faruk GöncüoÄŸlu, Anadolu’dan gelen bütün ulaşım yollarının baÅŸlangıç ve bitiÅŸ noktası olduÄŸu için “Atı alan Üsküdar’ı geçti” sözünün kullanıldığını belirtti.
ÜSKÜDAR’IN GÜL LOKUMU
Tarihçi GöncüoÄŸlu, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Bulgaristan’dan Ä°stanbul’a göçen Müslümanların Üsküdar ÇavuÅŸbaşı mevkine yerleÅŸtirildiÄŸini ve yanlarında getirdikleri fideleri dikerek gül üretimine baÅŸladıklarını anlatan GöncüoÄŸlu, ÅŸunları kaydetti: “Göksu Deresi çevresi Sultan Abdülhamit’in emriyle gül yetiÅŸtiriciliÄŸi merkezi haline getirildi. Ardından Kabe toprağı olarak kabul edilen Üsküdar’da Peygamber Efendimize hürmeten gül lokumu üretimi yapılmıştır ve bu üretim 1940’lara kadar devam etmiÅŸtir.”
MAHMUDÄ°YE CAMÄ°SÄ° YERÄ°NE ASKERÄ° GAZÄ°NO
Bugün askeri gazinonun olduÄŸu yerde bir dönem Mahmudiye Camisi’nin bulunduÄŸunu belirten GöncüoÄŸlu, “1935’te çıkarılan kanunla iki cami arasının 500 metre olması kuralı getirilerek, arada kalan camiler yıkılmıştır. Bugün askeri gazino olan yerde bulunan Mahmudiye Camisi de bu kapsamda yıkılmıştır. Ä°htiyaç nedeniyle askeri gazino yapılmıştır” iddiasında bulundu.
Henüz yorum yapılmamış.