Devrime nokta!

Ä°ran ile BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Ä°ngiltere, Fransa ve Çin ile Almanya (5+1) arasında varılan nükleer uzlaşı sonrası baÅŸlayan bahar havası, Avrupa ülkelerinin Tahran öfkesini çabuk dindirdi. 1979'daki devrim sonrası Batı'ya yönelik sert eleÅŸtiriler yöneten Ä°ran'da da yumuÅŸma dönemine geçildi. 14 Temmuz'da Ä°ran'ın nükleer programını denetime açmasına karşı Batı'nın uyguladığı yaptırımların kalkmasını öngören anlaÅŸmanın ardından Tahran'a ilk ayak basan Fransa DışiÅŸleri Bakanı Laurent Fabius olurken, onu Ä°talyan mevkidaşı Paolo Gentiloni izlemiÅŸti. Åžimdi ise ziyaret sırası, 4 yıl önce büyük olaylar nedeniyle elçiliÄŸini kapatan Londra yönetiminde. Ä°ngiltere DışiÅŸleri Bakanı Philip Hammond, kalabalık iÅŸ adamı heyetiyle birlikte 2011'den bu yana kapalı olan Tahran büyükelçiliÄŸinin açılışı için yarın Ä°ran'a gidiyor. 12 yıl aradan sonra bir Ä°ngiliz DışiÅŸleri Bakanı'nın Tahran'a ilk ziyareti, Avrupa'nın Ä°ran rekabetinin de bir baÅŸka göstergesi olacak. Haftasonu Tahran'da Ä°ngiliz BüyükelçiliÄŸi'nin açılmasını ardından, Londra'da da Ä°ran BüyükelçiliÄŸi açılacak. Tahran'ı en son ziyaret eden Ä°ngiliz dışiÅŸleri bakanı, Jack Straw olmuÅŸtu.

VÄ°ZE SORUNU

2011'de silahlı bir grup tarafından saldırıya uÄŸrayan büyükelçilik bu olaydan sonra kapatılmıştı. Yalnızca Ä°ngiltere'nin deÄŸil Türkiye dahil birçok ülkenin tepkisini çeken o baskından sonra, 4 yıl kapalı kalan bina yeniden onarıldı ve hizmete hazır hale getirildi. Ä°ngiltere'nin Tahran Büyükelçisinin kim olacağı resmi olarak belirlense de, henüz basına duyurulmadı. Aslında iki yıldır karşılıklı iliÅŸkileri düzeltme çabası olsa da, elçilerin belirlenmesi konusu ve teknik ekipmanın Ä°ran'a sokulması iki ülke arasında sıkıntı oluÅŸturmuÅŸtu. Dahası Ä°ran vatandaÅŸlarının vizelerinin yenilenmesi konusunda Ä°ngiltere Ä°ran'a çift taraflı bir anlaÅŸma sunmasına raÄŸmen henüz bu konuda bir uzlaşı saÄŸlanabilmiÅŸ deÄŸil. Ayrıca ekonomik yaptırımların kaldırılması konusu da iki ülke arasında önemli bir sorun teÅŸkil ediyor. Hammond'ın ziyaretinde vize konusu ve yaptırımların kaldırılmasına iliÅŸkin kararların alınması da bekleniyor. Öte yandan Avrupalı ülkelerin Ä°ran pazarından pay alma yarışı devam ediyor. Ä°ran'ın P5+1 ülkeleri ile yaptığı nükleer anlaÅŸma sonrası ilk petrol anlaÅŸması Ä°talya ile yapılmıştı. Alman ÅŸirketleri de Ä°ran ile geleneksel ticari iliÅŸkilerini canlandırmak için bu ülkeye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını bekliyor.

Olaylı elçilik baskını
30 Kasım 2011 tarihinde Tahran'da Ä°ngiltere'nin yeni yaptırımlarını protesto eden göstericiler, iki Ä°ngiliz diplomatik misyonuna girerek, camları kırmış, bir aracı ateÅŸe vermiÅŸ ve Ä°ngiliz bayrağını yakmıştı. Yeni yaptırımlar, 14 Kasım 2011'de ABD ve Kanada'yla birlikte Ä°ran'ın nükleer programının geliÅŸimini önlemek amacıyla bir paket halinde teklif edilmiÅŸ ve onaylanmıştı. Bunun üzerine Tahran, Londra ile diplomatik iliÅŸkilerin seviyesinin düÅŸürülmesi ve ülkedeki Ä°ngiltere Büyükelçisi Dominick Chilcott'un sınırdışı edilmesi için harekete geçmiÅŸti. Bu doÄŸrultuda, Ä°ngiltere Büyükelçisi'nin iki hafta içinde Ä°ran'ı terk etmesi öngörülüyordu. Ardından Ä°ngiltere, diplomatik temsilciliklerinin, bir grup öÄŸrenci tarafından basılmasının ve altı elçilik görevlisinin rehin alınmasının ardından Tahran'daki büyükelçiliÄŸini kapatmış, Londra'daki Ä°ranlı diplomatları da sınır dışı etmiÅŸti.