'PYD İran güdümünde'

PKK'nın Suriye kolu PYD dışındaki Suriye Kürt partilerini çatısı altında toplayan Suriye Kürt Ulusal Meclisi'ne (ENKS) göre; Ä°ran, Suriye Kürtleri arasında birlik olmasını istemiyor.

ENKS, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi BaÅŸkanı Mesut Barzani'ye yakın bir oluÅŸum. Bu oluÅŸumun en önemli bileÅŸenlerinden biri olan Suriye Kürdistan Demokrat Partisi Merkez Komitesi üyesi, kendi partisinin sözcüsü ve ENKS içindeki temsilcisi Nuri Brimo’ya göre, Türkiye’nin Suriye’de kurulmasını istediÄŸi güvenli bölge de ‘mantıklı deÄŸil.’

ABD’nin PYD’ye ‘güvenlik ÅŸirketi’ gibi davrandığını söyleyen Brimo’ya göre, OrtadoÄŸu’da iki mihver var; ABD-Türkiye-Erbil ekseni ve onun karşısında PYD-rejim-Ä°ran ekseni.

Brimo’ya göre, hangi mihver kazanırsa kazansın Suriye parçalanacak. Ä°ran-rejim-PYD mihveri kazanırsa, Suriye küçük kantonlara bölünmüÅŸ ama Åžam’a baÄŸlı bir yapı olacak. DiÄŸer mihver kazanırsa da Suriye’den küçük ama bağımsız devletler çıkacak.

Brimo’ya göre, Türkiye’deki çözüm sürecinin geldiÄŸi noktadan da Ä°ran sorumlu.

PYD ve Suriye’deki diÄŸer Kürt partileri arasında, Kürt bölgelerindeki yetkiyi paylaÅŸmak için anlaÅŸma yapıldı ama yürümedi. Neden?

Erbil'de iki anlaÅŸma yaptık. Bir de Duhok AnlaÅŸması var. Aslında bu anlaÅŸmaları yaparken bile PYD’nin bizimle hareket etmeyeceÄŸini biliyorduk. Çünkü PYD Esed rejimine ve Kandil’e baÄŸlı. Kandil ve Esed rejimi de Tahran’a baÄŸlı. Tahran, Erbil’in Kürtlerin merkezi olmasına da izin vermiyor, BaÅŸkan Barzani’yi de engelliyor. Ä°ran’ın elleri fitne gibi konularda çok uzundur. Size bir ÅŸey hatırlatmak isterim. Ä°ran 35 yıldır Lübnan’a müdahale ediyor. Orada ne yönetim var, ne hükümet. Filistin’de Fetih ve Hamas’ı kim birbirine düÅŸürdü? Yemen de lidersiz kaldı. Tahran’ın amacı Kürdistan’ı da lidersiz bırakmak. Ä°ran tarihi boyunca bu istihbarat oyunlarını bu bölgede yapıyor. PYD de bundan bağımsız deÄŸil. Bizim ortağımız deÄŸil, rejimin ortağı oldu. Haseke’de de gördük. Orayı rejimle birlikte paylaşıyor. Ä°ran’ın talebi Lübnan, Suriye, Irak ve hatta Türkiye’yi kantonlaÅŸtırmak ve bu kantonları kendisine baÄŸlamak. Türkiye’nin de bu durumdan endiÅŸelenmesi gerekir. PKK ile Türkiye arasında ÅŸu anda olanları da Ä°ran destekliyor. Suruç’taki olaylarda da Ä°ran etkisi var.

Suruç’u IŞİD yaptı ama.

Bakın, 1983 yılında Lübnan’da Hizbullah adı altında ama Suriye ve Ä°ran kontrolüyle ABD BüyükelçiliÄŸi bombalandı. O zamandan beri bu bölgede olan bu tip saldırıların arkasında Ä°ran vardır. IŞİD diyorsunuz. IŞİD kimdir? IŞİD dediÄŸiniz aslında Ä°ran’dır. IŞİD, Hizbullah, PKK, Maliki, hepsinde Ä°ran parmağı vardır.

Åžu anda PYD’nin kontrolü altındaki bölgelerde ENKS çalışabiliyor mu?

ENKS olarak biz Suriye Kürdistanı tabanının tamamının temsilcisiyiz. PYD silahları ve milisleri ile gelip kontrolü aldı. Silahlar Rusya’nın kalaÅŸnikoflarıdır, Tahran’ın parasıdır, Esed’in hâkimiyetidir. Bir zamanlar Baas dedikleri rejim nasıl varsa, ÅŸimdi de PYD rejimi var. Bizim için Esed ve PYD rejiminin arasında bir fark yoktur.

PYD sahada etkin olmanıza izin vermiyor yani.

PYD jandarmadır. Bizim dilimizde jandarma zor kullanan biridir. KeÅŸke Kürt jandarması olsaydı ama PYD, Esed ve Ä°ran’ın jandarması olduÄŸu için bize izin vermiyor.

ENKS içinde son durum nedir? Bazı partiler sizden ayrıldı.

26 Ekim 2011’de kuruldu ENKS. Suriye devriminden altı, yedi ay sonra. 15’e yakın parti vardı o zaman içinde. Ne yaptık ne ettik PYD’yi bir türlü dahil edemedik. Esed rejimi izin vermedi. Zaman geçtikçe Esed ve PYD bazı partileri bizden çaldı. Altı parti Esed ve PYD zoruyla bizden ayrıldı. Ama ayrılanlar yöneticilerdir, genel sekreterlerdir. Fakat tabanları ve parti meclisleri hâlâ bizimle birlikte. Yöneticileri maaÅŸlarını PYD’den alıyorlar. ENKS bütün Rojava’nın ÅŸehirlerinde ofisleri olan bir yapı. Biz KDP Suriye olarak ENKS içindeki 13 partiden biriyiz. Rojava’da 37 tane parti ofisimiz var. Her birinin de üyeleri bulundukları bölgenin nüfusuna göre bin - 10 bin arasında deÄŸiÅŸir. ENKS olarak altı, yedi bin peÅŸmergemiz var. Bazı gençlerimiz Avrupa’ya gitti ama Erbil’e ve Duhok’a gelen gençlerimiz de oldu. Bunlar peÅŸmerge olmaya hazır gençler. Ä°ki ayda bir peÅŸmerge olmaları için eÄŸitim açıyoruz ve her seferinde yaklaşık bin kiÅŸi katılıyor. Devrimden sonra Suriye ordusundan ayrılan Kürtleri Erbil’de topladık. Bunları PeÅŸmerge Bakanlığı'na teslim ettik. Biz BaÅŸkan Mesut Barzani’den bunu talep ettik. SaÄŸ olsun bizi kırmadı ve Suriye rejiminden kaçan gençleri ve askerleri peÅŸmerge güçlerine kazandırdı. KeÅŸke Türkiye de bizim yaptığımız gibi yapsaydı. Suriye ordusundan ayrılan askerler, Türkiye’deki kamplarda televizyon karşısında oturuyor ya da Ä°slamî örgütlere katıldılar. EÄŸer Türkiye de bu kiÅŸileri örgütleseydi Suriye devrimi baÅŸka bir noktada olurdu ÅŸimdi. Bu Ä°slamî güçler iki ucu keskin kılıç gibidir. Yani ‘besle kargayı, oysun gözünü’ olacak Türkiye için. Bu topluluklar ileride Türkiye’nin başına bela olacak. Ama tabii ne yapacağını Türkiye devleti daha iyi bilir.

ENKS’ye baÄŸlı bu Kürt peÅŸmergeleri ÅŸimdi neredeler? Rojava’ya geri dönmediler.

Hayır. Biz çok istedik geri dönmelerini. Ama Esed rejimi PYD’ye ‘Bunları kabul etmeyin’ emri verdi. PeÅŸmergelerimiz Musul’da, Åžengal’de IŞİD ile savaşıyor. Rojava’ya geçmeye hazırlar. UçuÅŸa yasak bölge olmadığı sürece de geçemeyecekler. PYD’den korktuÄŸumuzdan deÄŸil, Ä°ran ve rejimden korkuyoruz. Taban bizde. Biz daha örgütlüyüz. Ama uçuÅŸa yasak bölge olmadığı sürece rejimin uçakları bizi bombalar.

Türkiye’nin kurmak istediÄŸi güvenli bölgeyi destekliyor musunuz?

Sadece Türkiye’nin önerdiÄŸi bölgede deÄŸil, biz Afrin’den Cezire’ye kadar uçuÅŸa yasak bölge istiyoruz. Türkiye 80 kilometreden söz ediyor, biz Kuzey Suriye’nin tamamından. Rojava’nın tamamından söz ediyoruz. Rejim uçakları gelmezse bizim peÅŸmergelerimiz o tarafa geçer. Türkiye kendi politikası dahilinde güvenli bölge tartışması yapıyor. Orası etnik olarak karışık. Yarısı Kürt. Yüzde 25'i Türkmen, gerisi de Arap ve diÄŸer azınlıklar.

Evet ama Türkiye bütün bölge için deÄŸil, belli bir bölge için güvenli bölgeden söz ediyor.

Türkiye ile hiçbir ÅŸekilde bu konuyu konuÅŸmadık.

Ben soruyorum.

Olacak ÅŸey deÄŸil.

Neden?

Mantıklı deÄŸil. 80 kilometreden söz ediyorsunuz. Buradan kapsamlı operasyon çıkmaz. Türkiye’nin gizli politikası askerlerini oraya geçirmekse, buna ABD izin vermez. ‘Niye izin vermesin ki ABD, Ä°ncirlik açıldı’ diye sorabilirsiniz. EÄŸer ErdoÄŸan, Ä°ncirlik’in açılışına izin vermeseydi, Mursi’nin başına gelen ErdoÄŸan’ın başına da gelirdi.

Niye mantıklı bulmuyorsunuz, hâlâ anlamadım.

Bir televizyon programına katılmıştım. Ben sormuÅŸtum 'Neden Türkiye burada güvenli bölge istiyor?' diye. Bana o programa katılan Türk gazeteci 'Kürtler Kobani’den Afrin’e ulaÅŸmasın diye' yanıtını vermiÅŸti. Ama ABD buna izin vermez. ABD Kerkük, Kobani, Afrin Kürtlerde olsun istiyor.

Diyelim ki oldu bu güvenli bölge...

Türkiye burada bir Türkmen’i bize hâkim yaparsa biz kabul etmeyiz. Ama yüzde 50'si Kürt, yüzde 25’i Türkmen, kalanı Arap, Çerkes, Hırıstiyan olan bu bölgede ortak yönetim kabul ederse olur. Ama Türkmenleri bize hâkim yaparsa kabul etmeyiz.

Nasıl bir Suriye geleceÄŸi istiyorsunuz? Rojava için ne arzu ediyorsunuz?

Biz ENKS olarak siyasi bir çözüm istiyoruz. Kan dursun. Biz federal bir sistemden yanayız. Bunun içinde Alevi, Süryani, Kürt hepsi birlikte yaÅŸasın isterdik. Ama maalesef öyle bir yaÅŸam ÅŸekli kalmadı Suriye’de. Suriye parçalanıyor, Irak gibi parça parça oluyor. Ürdün geniÅŸliyor. Kürt devleti oluÅŸuyor. Suriye de, Irak da kalmıyor. Sykes-Picot kalmıyor. Alevi devleti de olacak. Suriye üç, dört parçaya bölünecek. Biz ENKS olarak federe bir devlet isterdik ama bu kalmayacak. EÄŸer parça parça devletler olacaksa, bizim de devletimiz olsun. Suriye halkının bir arada yaÅŸayacağı bir ortam kalmadı çünkü. Herkes kendi devletini kuracaksa; Aleviler, Sünniler kendi devletini kuracaksa, biz de kendi devletimizi kurmak isteriz.

Kantonlardan geri dönüÅŸ yok mu yani?

Ä°ki tane mihver var. PYD, Esed rejimi, BaÄŸdat, Rusya ve Çin mihveri kazanırsa bütün OrtadoÄŸu kanton olacak. Hatta Türkiye bile olabilir. Hepsi de Tahran’a baÄŸlı olacak. Kanton, parça parça ama bir merkeze baÄŸlı yönetimdir. Fakat Elhamdülillah bu mihver baÅŸarılı olmayacak. Ä°ran’ın nükleer tehdidi kalmadı. Türkiye bunun rahatlığı sayesinde Kandil’i vurabiliyor. Suudiler de Husileri. Ä°ran’ın bu tehdidi bittikten sonra Ä°ran, Türkiye’nin Kürdistan bölgesini de kanton yapmaya çalışıyor. Åžu an Türkiye’de, Kürdistan bölgesinde yaÅŸanan bu çatışmanın arkasında Ä°ran var.

Ä°kinci mihver dediÄŸiniz?

Bu mihver Ankara, Erbil, Washington ve Avrupa. Bu mihver baÅŸarılı olacak. Bu mihver ile birlikteyiz. Tahran rejimi düÅŸecek demiyorum ama yuvasına geri çekilecek. Yani bir ihtimal ki biz Ä°ran’ı kanton yaparız. Onların da Kürtleri, Azerileri, Arapları var.

PYD’nin ABD ile iliÅŸkileri için ne düÅŸünüyorsunuz? Size göre farklı mihverdeler.

Ä°liÅŸkilerin iki ÅŸekli vardır, stratejik ve taktik iliÅŸkiler. ABD kendi yerine IŞİD’i PYD vursun istiyor. PYD, ABD için bir çeÅŸit güvenlik ÅŸirketi. Taktiksel iliÅŸki yani. Ama ABD’nin Barzani ve Ankara ile iliÅŸkisi stratejik iliÅŸki. ABD PYD’ye ağır silah da vermiyor; tabanca, doçka veriyor. ABD ile PYD’nin iliÅŸkisi bundan fazla olmaz. Çünkü PYD’nin stratejik iliÅŸkisi Esed ile, Ä°ran ile. ABD bu yüzden PYD ile iliÅŸkisini daha ileri götürmez.

Ama hangi 'mihver' kazanırsa, size göre Suriye parçalanacak.

Ä°ran baÅŸarırsa Suriye parçalanmaz, Åžam’a baÄŸlı kantonlar olur. DiÄŸer ihtimalde bağımsız devletler çıkar Suriye’den.

PYD’nin Rojava’da etnik temizlik yaptığı iddiaları var.

PYD etnik temizlik yapmıyor, kim Esed rejimine karşıysa onu gönderiyor bölgeden. PYD’nin ele geçirdiÄŸi bölgelerde Tahran’a rejime baÄŸlı herkes kalabilir ama PYD muhalefet edeni gönderiyor. Avrupa, Türkiye, ABD, Erbil'den yana olanları.

ENKS’nin Kürt olmayan unsurlarla iliÅŸkileri nasıl?

Cenevre’de rejime karşı oturduk. Suriye koalisyonu ile birlikteyiz. Rejime karşıyız. Kim koalisyonla harekete ediyorsa bizim müttefikimizdir. Koalisyondaki ENKS temsilcileri Ä°stanbul’da çalışıyor ve oturuyor. Esed rejimine kim karşıysa gözlerinden öpüyoruz.