Kırgızlar '1916 Rus katliamı'nı soruşturacak

Kırgızistan CumhurbaÅŸkanı Atambayev, Kırgızların tarihinde önemli bir dönem olan 1916 Milli KurtuluÅŸ Hareketi'nin 100. yıldönümü dolayısıyla bir kararname imzaladı.

Belgede 1916 yılında Kırgız halkının Rus Çar Ä°mparatorluÄŸuna karşı ayaklanmasının Kırgız tarihinde önemli rol oynadığı ve bu milli mücadelede yüz binlerce Türkistanlıların öldürüldüÄŸü belirtildi.

Kararnameden yola çıkarak 1916 olaylarını soruÅŸturmak için ülkenin tanınmış tarihçileri ve sivil kurumları temsilcileri katılımıyla bağımsız sosyo-politik komisyon kuruldu.

Bağımsız komisyon önerisi ile 2015 yıl 11 AÄŸustos günü Rus katliamı kurbanlarını anmak için Ä°ssık-Göl bölgesinde bir Halk Kurultayının yapılmasına karar verildi. Organizatörler göre Kurultaya 7 ilin vekilleri, bunun yanında siyasi partiler, STK ve uluslararası kuruluÅŸların temsilcilerinin davet edildiÄŸini bildirdiler.

Kurultayda Rus katliamını araÅŸtırma komisyonu konu ile ilgili bir rapor sunacak. Kurultayı düzenleyenler çeÅŸitli provokatif eylemlerin önlenmesi için Ä°ssık-Göl ili yönetimine bir dilekçe verdiler.

Bundan iki ay önce Rusya’nın BiÅŸkek Büyükelçisi açıklamasında Atambaev’ın kararnamesinde “soykırım” ifadesinin bulunmamasını olumlu karşılarken Sovyet hükümetinin 1916’da yaÅŸanan olayların hasarını telafi etmek için büyük çaba gösterdiÄŸini vurgulamıştı.

1916 ÜRKÜN AYAKLANMASI

Kırgız halkının I. Dünya Savaşı’na “Çar’ın askerleri” olarak katılmasının istenmesi üzerine Kırgız halkı isyan etti ve bu isyan tarihte eÅŸi benzeri görülmemiÅŸ bir ÅŸekilde bastırıldı.

Kırgızlar bugünkü Kırgızistan’ın kuzeydoÄŸusundan Çin’e kaçmaya çalışırken önlerine Tien Åžan daÄŸlarının çıkması sonucu Çar güçlerinin ateÅŸinden kurtulamadılar. Baskında tahminen 400 bin Kırgız Çar güçlerince öldürüldü, geri kalanı da bu daÄŸlarda 3000 metre yüksekliklere kadar çıkıp kaçmaya çalışırken can verdi. Sovyetler dönemi boyunca, yaÅŸanan vahÅŸete tanıklık etmelerini önlemek için bu bölgeye Müslümanların girmesi engellend. Ürkün, Sovyetler dönemi kitaplarında da kayıtlı deÄŸil. Hatta Kırgız aydınlarının olayı anlatmak için yazdığı kitapların basılması dahi Kırgızistan’ın bağımsızlık tarihi olan 1991 yılına kadar engellenmiÅŸtir.