Türkiye-İran ortak serbest bölge kuruyor

Dünya gazetesinin haberine göre; CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan'ın martta Ä°ran'a yaptığı resmi ziyaretteki üst düzey görüÅŸme masasında alınan kararlardan birisi de sınırda kurulacak bir ortak serbest bölgeydi. Ä°ran'daki serbest bölge uygulaması ile Türkiye'deki uygulama arasında fark olduÄŸu için Van ve Ä°ran'ın Hoy kentinde ortak serbest bölge kurulması için ilk aÅŸamada mevzuatların uyumlaÅŸtırılmasına yönelik çalışmalara baÅŸlandı.

Hoy'un Van'a yaklaşık 2 saat uzaklıktaki en yakın Ä°ran ÅŸehri olduÄŸunu belirten Ege Bölgesi ve Ä°ran Ä°ÅŸbirliÄŸi DerneÄŸi Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Hossein Arian, Urmiye Ticaret Odası'ndan aldığı bilgiye göre, iki ülke cumhurbaÅŸkanları nezdinde yapılan görüÅŸmede ortak serbest bölge kurulması kararının alındığını ve bölgenin kurulmasının kesinleÅŸtiÄŸini belirterek, "Ancak Ä°ran gümrük kuralları ile Türkiye'nin gümrük kuralları farklı olduÄŸu için müÅŸterek bir serbest bölge kurulması zor. Åžu anda Ä°ran ve Türkiye gümrük mevzuatlarını uyumlaÅŸtırılıyor. Urmiye Ticaret Odası'ndan bu konudaki çalışmaların bitmek üzere olduÄŸunu öÄŸrendim" ÅŸeklinde bilgi verdi.

MüÅŸterek serbest bölge ile iki ülke ortasındaki kara sınırı avantajının kullanılmasının hedefl endiÄŸini vurgulayan Arian, "Ä°ran'da 30 serbest bölge var. Türkiye'ye en yakın serbest bölge, sınırındaki Maku kentinde. Bu serbest bölgeyi Türk firmaları da kullanıyor. Ä°ran'da enerji ve iÅŸçilik çok ucuz. Türkiye'nin de teknoloji ve sanayi altyapısı güçlü. Kurulacak müÅŸterek serbest bölgede iki ülke firmalarının bu avantajları kullanarak üçüncü ülkelere yönelik de üretim yapması hedefleniyor" dedi.

Ä°ran ve Türk firmalarının yoÄŸun ilgisi var

Hossein Arian, Ä°ran ile Batılı devletlerin nükleer müzakerelerde anlaÅŸmaya varmaları sonrasında, Türkiye ve Ä°ran'daki ÅŸirketlerden Ege Bölgesi ve Ä°ran Ä°ÅŸbirliÄŸi DerneÄŸi'ne yoÄŸun baÅŸvuru geldiÄŸini belirterek, "Özellikle ambargo zamanında Ä°ran'a sırt çevirmediÄŸi için Türkiye ile ticaretin geliÅŸtirilmesine öncelik vermek isteniyor. Biz bu nükleer anlaÅŸmanın imzalanacağını düÅŸündüÄŸümüz için yaklaşık 6-7 önce kendimiz ticarete yoÄŸunlaÅŸacağımız ÅŸekilde hazırlandık" diye konuÅŸtu.

Türkiye-Ä°ran ticaretinde avantajlı alanları belirlemek için araÅŸtırma yaptıklarını ifade eden Arian, ÅŸu bilgileri verdi: "Yeni dönemde ÅŸart ve kuralları çok iyi tespit etmeliyiz. Eski yöntemlerle iÅŸ yapamayız. Ä°ran-Türkiye arasında tercihli serbest ticaret için 11 yıl önce karar alındı, 2015'te tamamlandı. Bu kapsamdaki ürünlere yoÄŸunlaÅŸmak istiyoruz. Fuarcılık ilgili avantajlar var, kara sınırı çok önemli bir avantaj. Ä°ran, konumu nedeniyle Avrupa ve Afrika'dan Türkiye'ye gelen ticaret trafiÄŸini kullanabilir. Türkiye-Ä°ran ve üçüncü ülkeler arasında ikili ve üçlü çoklu programlar ayarlamayı planlıyoruz. Ä°ran-Türkiye-Afrika, Ä°ran-Türkiye-Almanya gibi. Nakliye ve fuarcılığı önemli sektörler olarak görüyoruz. Önümüzdeki ay fuarlar baÅŸladıktan sonra bizim de çalışmalarımız artacak. Aynı zamanda teknoloji konusunda çok çalışıyoruz. Ä°ran temizlik ürünlerinde çok iyi, Türkiye ise ambalaj konusunda. Ä°ranlı müteahhitler de Türk firmalarıyla iÅŸbirliÄŸi içinde Afrika'ya çok rahat açılabilir."

Bankacılıktaki pürüzler çözülüyor

Ä°ran'ın nükleer programı nedeniyle uygulanan yaptırımların 2012'de ağırlaÅŸtırıldığını ve Ä°ran bankalarının, uluslararası bankacılık iÅŸlemlerine aracılık eden Belçika merkezli kuruluÅŸ olan "Dünya Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Toplumu" (SWIFT) dışında bırakıldığını hatırlatan Hossein Arian, iki ay içinde bu sorunun giderileceÄŸi ve Ä°ran bankalarının yeniden yurtdışı baÄŸlantılarının saÄŸlanması ile yurtdışı para transferinde yaÅŸanan sorunların artadan kalkacağı bilgisini verdi. Arian, Ziraat Bankası ile Halkbank'ın Ä°ran'da ÅŸube açmasının gündemde olduÄŸunu, Ä°ran sermayeli Bank Mellat'ın da Türkiye'de daha aktif olacağını da aktardı. Arian, Ä°ran'la turizm konusunda da güçlü potansiyel olduÄŸunu, bu alanda da giriÅŸimleri olduÄŸunu vurgulayarak, "Ä°zmir'de ve Ä°ran'da bir acenteyle anlaÅŸma yaptık. Ege Bölgesi'nden Ä°ran'a tur düzenlemeyi planlıyoruz" dedi.

Türkiye-Ä°ran lojistiÄŸi yatırım bekliyor

Ä°ran, Avrupa ve Rusya ile yaptığı dış ticarette Trabzon Limanı'nı aktif kullanmak istiyor. Bu liman Ä°ran'ın Basra limanlarından yaptığı sevkiyatta daha ekonomik bir rota. Ä°ran, Tebriz-Trabzon arasında demiryolu projesini hayata geçirmek istiyor. Van Gölü'nde kesintiye uÄŸrayan Türkiye-Ä°ran demiryolu da iki ülke lojistiÄŸinde önemli bir pürüz oluÅŸturuyor. Van Gölü'ne gelen trenler iki feribotla Tatvan'a ulaÅŸtırılıyor. Özellikle kışın bazı vagonların 2-3 ay durduÄŸu belirtiliyor. Ä°ran, ciddi zaman kaybına yol açan bu kesintinin giderilmesini isterken, Türkiye, yıllardır raÄŸmen Kuzey Van Gölü Demiryolu Projesi'ni hayata geçirerek, demiryolunu kıyılardan Tatvan'a baÄŸlamadı. Bunun yanında 20 yıldır Van-Hoy arasındaki 20 kilometrelik yolun yapılması bekleniyor. Türkiye'yle Ä°ran arasındaki anlaÅŸma gereÄŸi Ä°ran'da yatırım yapmak isteyen Türk sanayicilerin Ä°ran'da yapacakları yatırımın çifte vergilendirmeden muaf olması önemli bir avantaj. Türkiye'de fabrikası olan bir Türk iÅŸadamı, Ä°ran'da da yatırım yapacaksa çifte vergi ödemiyor. Yatırımların devlet garantisi altında olması en önemli noktalardan.