Ermenistan'dan PKK'ya destek iddiası

Milliyet'in haberine göre; AÄŸrı'nın DoÄŸubayazıt ilçesinde PKK tarafından 2 ton patlayıcı yüklü traktörle düzenlendiÄŸi belirtilen saldırının yaraları sarılmaya çalışılırken güvenlik ve istihbarat birimleri bölgede son dönemde artan ve bu saldırı ile doruk noktasına çıkan eylemlere iliÅŸkin ilginç tespitlerde bulundu. Alınan bilgilere göre, gelen raporlarda PKK'nın bölgede eylemlerini tırmandırarak kanton ilan etmeye hazırlandığı tespitleri yer alıyor.

Bölgede 11 Temmuz'da araç yakmalarla baÅŸlayan ve DoÄŸubayazıt saldırısıyla doruk noktasına ulaÅŸan eylemlerin soruÅŸturması sürerken güvenlik ve istihbarat birimleri AÄŸrı, DoÄŸubayazıt,Kars-Kağızman, IÄŸdır, Ardahan ve Göle ilçesi ile Erzurum'un bazı kısımlarını kapsayan bölümde PKK'nın “ilk kanton bölgeyi” ilan etmeye hazırlandığı yönünde raporlar geldiÄŸi belirtiliyor.

Kanton iddiası

Söz konusu raporlarda KCK Yürütme Konseyi EÅŸbaÅŸkanı Cemil Bayık'ın en yakın adamlarından olan Yusuf Åžek'in de eylemleri tırmandırıp bölgeyi ısıtmak amacıyla bu alana kaydırıldığı belirtiliyor. Güvenlik ve istihbarat birimlerinin tespitlerine göre, örgütün bu bölgeye iliÅŸkin planlamalarında PKK kampları olduÄŸu belirtilen Ermenistan'dan saÄŸlanan destek de yer alıyor.

Türkiye'de daha önce çerçevesi Abdullah Öcalan tarafından çizilen ve KCK SözleÅŸmesi'nde yer alan “demokratik özerklik” modeli HDP'li yerel yönetimler tarafından uygulamaya çalışılmış, Hakkari baÅŸta olmak üzere Şırnak Cizre ve diÄŸer bazı yerlerde bu yönde oluÅŸumlar ortaya çıkmıştı. Bu modelde; mahalle, ilçe, il meclisleri, “vergi” adı altında para toplayan mali birimler, vatandaÅŸlar arasındaki ihtilafları çözmek üzere Türk mahkemeleri yerine oluÅŸturulan halk mahkemeleri ile kolluk kuvveti gibi iÅŸlev görmek üzere oluÅŸturulmuÅŸ silahlı gruplar bulunuyor.

Suriye uygulaması

Bu modelden esinlenen PYD denetimindeki Suriye'nin kuzeyinde de 21 Ocak 2014'te üç özerk kanton bölgesi ilan edilmiÅŸti. Ä°sviçre modelini örnek alan kanton uygulamasına Kürtlerin dışında bölgedeki etnik gruplar da yer alıyor.

Rojava'daki ‘geçici yönetim' projesi, 12 Kasım'da ‘kurucu meclis' ilanıyla baÅŸladı. Buna göre geçici yönetim Ä°sviçre modeline benzer ÅŸekilde 3 ayrı özerk kanton ÅŸeklinde oluÅŸtu. Bunlar Cizire, Kobani ve Afrin olarak ilan edildi. Her kantonun bir bölgesel meclisi oluÅŸurken genel meclis Kamışlı olarak belirlendi. Genel meclise üç kantonun temsilci gönderilmesi ve kantonların koordinasyonunun bu meclis tarafından saÄŸlanması benimsendi.

Geçici yönetim için 96 kiÅŸilik genel meclis oluÅŸturuldu. Bu meclise baÄŸlı aralarında Arap, Çeçen ve Hıristiyanların da bulunduÄŸu 62 kiÅŸilik ‘Geçici Yönetim Denetleme ve Ä°zleme Konseyi' kuruldu. Bu kurumların üzerinde ise ‘yürütme konseyi' bulunuyor.

Özerk Yönetim Yasama Meclisi, bölgeyi yönetecek “Toplumsal SözleÅŸme”yi (Anayasa) bir süre önce kabul etmiÅŸti. SözleÅŸmeye göre, bölge üç kantona ayrılırken Kürtçe, Arapça ve Süryanice üç resmi dil olarak kabul edildi. Suriye'ye baÄŸlı olduÄŸu vurgulanan kantonların savunma gücünün PYD'nin silahlı  kanadı YPG olduÄŸu ifade edildi.

BARZANÄ°'NÄ°N TEPKÄ°SÄ°NÄ° ÇEKTÄ°

Kanton yönetim modeli de 51 maddeden oluÅŸuyor. Dört ayak üzerine oturtulan sistemde, Yasama Meclisi, Yönetim, Adalet ve Yüksek Seçim Kurulu bulunuyor. Yüzde 40 cinsiyet kotasının uygulandığı yönetim modelinde Süryanilere pozitif ayrımcılık uygulanırken tüm kurumlarda eÅŸ baÅŸkanlık uygulanıyor.

Rojava kantonu, Ezidilerin yaÅŸadığı, bir bölümü IŞİD'in iÅŸgali altında olan Kuzey Irak'ın Åžengal bölgesi için de uygulamaya geçirildi. Ancak bölgeyi denetim altında bulunduran KDP veKürdistan Bölge BaÅŸkanı Mesud Barzani'nin tepkisini çekti. Tepkiye raÄŸmen Åžengal kantonunun oluÅŸumu için faaliyetlere devam ediliyor.

IŞİD'in Suriye'nin kuzeyi ile Åžengal bölgesine saldırıları, bazı bölgeleri iÅŸgal etmesi ile kanton uygulamasını bazı bölgelerde geçersiz kıldı. Suriye'nin kuzeyinde genel bir seçim yapılması ve ortak meclis oluÅŸturulmasına yönelik çalışmalar da tam anlamıyla yaÅŸama geçirilemedi.