Süreç nasıl devam edecek?

Seçim sonrasında âkıbeti tartışılmaya baÅŸlanan “Çözüm Süreci”nin PKK’nın saldırıları ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin içeride ve dışarıdaki PKK hedeflerine yönelik operasyonlarıyla bittiÄŸi tartışılmaya baÅŸlandı. CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın “Bu ülkede milli birliÄŸimize, kardeÅŸliÄŸimize kast edenlerle, bir çözüm sürecini devam ettirmek mümkün deÄŸil” sözleri ise bu tartışmayı bir ileri noktaya taşıdı.

Hükümetin mesajı: Süreç devam eder yöntem deÄŸiÅŸir

Çözüm sürecinin âkıbeti ile ilgili Hükümet cephesinden gelen açıklamalar sert. BaÅŸbakan DavutoÄŸlu’nun açıklamaları Kürt sorununun çözümü doÄŸrultusunda atılacak adımların devam edeceÄŸi, ancak ana hatlarıyla heyetlerin Ä°mralı’ya gidiÅŸi, Kandil temaslarından oluÅŸan yöntemin deÄŸiÅŸebileceÄŸine iÅŸaret ediyor. 25 Temmuz günü yaptığı açıklamada HDP’yi PKK’yı kınamaya çağıran BaÅŸbakan, “Bu kararın ÅŸekline ve seyrine göre de biz de onlarla ilgili olarak, Çözüm süreci baÄŸlamında ne yapacağımızı düÅŸünürüz. Muhataplarımız deÄŸiÅŸebilir ama hedefimizi deÄŸiÅŸmeyiz.” dedi.

Hükümet cephesinden süreç ile ilgili son açıklama ise bir süredir sürecin koordinasyonunu yürüten BaÅŸbakan Yardımcısı Yalçın AkdoÄŸan’dan geldi. AkdoÄŸan, BaÅŸbakan DavutoÄŸlu’na göre daha sert bir tonda yaptığı açıklamasında HDP’yi eleÅŸtirdi. HDP’nin Ä°mralı heyetinin Öcalan adına toplumu kandırdığını, sorumsuz davrandığını söyledi. AkdoÄŸan, “Öcalan bunları muhtemelen yakalasa sopayla kovalar diye düÅŸünüyorum ‘Her ÅŸeyi mahvettiniz’ diye.” dedi. AkdoÄŸan, “Çözüm Süreci” olarak anılan sürecin doÄŸrudan örgütün silah bırakmasına odaklanmış bir süreç olduÄŸunun da altını çizdi.

AkdoÄŸan’dan önce sürecin başından bu yana koordinasyonunu üstlenen AK Parti sözcüsü BeÅŸir Atalay ise iktidar cephesinden yöntem deÄŸiÅŸikliÄŸinin altını çizen isimlerden biri oldu. Atalay, sürecin geldiÄŸi noktayı “durgunluk” olarak tanımladı.

“Çözüm süreci dediÄŸiniz ÅŸu andaki yürüyen mekanizma durmuÅŸ olabilir, yani o belli bir durgunluk içinde. Onun sebeplerini biliyoruz. Ama bu niyetleri ortaya çıktığında, terörü ve ÅŸiddeti bitirmek için dışarıdaki o insanların hayata dönüÅŸünü saÄŸlamak için kaldığı yerden devam edebilir. Bugünkü ÅŸartlarda o dediÄŸimiz çizgiye gelene kadar bir durgunluk olur.”

HDP’nin mesajı: Süreç devam etmeli

HDP cephesinden yapılan açıklamalardan ortaya çıkan ortak mesaj ise çözüm sürecinin devam etmesinin istendiÄŸini ortaya koyuyor. Ankara’da düzenlediÄŸi basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ä°mralı heyeti üyelerinden Ä°dris Baluken, koalisyon kurulmasına iliÅŸkin görüÅŸmelerde BaÅŸbakan DavutoÄŸlu’nun kendilerine, “Sürecin yeniden rayına oturmasının ardından belli düzeyde heyet görüÅŸmelerinin yeniden yapılabileceÄŸi” mesajı verdiÄŸini söyledi. DavutoÄŸlu’nun “Belli düzey” ile tam olarak nasıl bir yapıyı kast ettiÄŸi net deÄŸil.

Baluken “Çözüm süreci bitti mi?” sorusuna net olarak “hayır” ya da “evet” yanıtını vermedi ama halk iradesine dikkat çekti.

“Toplumsal desteÄŸini büyüten bir süreçten bahsediyoruz. Ortada böyle bir halk iradesi varken biz sürecin sonuca götürülmesi ile ilgili bir çaba içinde olacağız. Toplumun büyük çoÄŸunluÄŸu da barış istiyorsa hiç kimsenin bu süreci bitirme, sürece sırtını dönme lüksü olmadığı kanaatindeyiz.”

Baluken’in dünyada benzer süreçlere iliÅŸkin verdiÄŸi örnek de partinin sürecin devamı ihtimali gördüÄŸü mesajını daha net ortaya koyar nitelikte.

“Dünyada da böyle, ağır çatışmalı süreçler devreye girebilir. önemli olan tam da bu süreçlerde barış iradesine sahip çıkmaktır. Çözüm sürecinin kalıcı barışa gitmesi için HDP olarak çaba içinde olacağız. Demokrasi ve barış cephesini geniÅŸletmeye ihtiyaç var. Barışın sahipsiz olmadığını halkımızla birlikte ortaya koyacağız.”

HDP sürece iliÅŸkin toplumsal desteÄŸin ortaya çıkmasını saÄŸlayacak adımlar atmaya hazırlanıyor. Bu doÄŸrultuda bir mesaj da EÅŸ BaÅŸkan Selahattin DemirtaÅŸ’tan geldi. Ankara’da EÅŸ BaÅŸkan Figen YüksekdaÄŸ ile ayrı ayrı programlarda partiye yakın duran bazı sivil toplum kuruluÅŸlarını ziyaret eden DemirtaÅŸ, “Bizim derhal yeniden çatışmasızlık ve diyaloga dönüÅŸ koÅŸullarını çıkarmamız lazım. En acil olan ölümleri durdurmaktır. Barış isteyenlerin sesini yükseltmesi lazım.” dedi.

HDP’nin toplumsal destek arayışında çalmaya hazırlandığı en önemli kapı, AK Parti ile koalisyon görüÅŸmeleri yapan Cumhuriyet Halk Partisi. EÅŸ BaÅŸkanlar Figen YüksekdaÄŸ ve Selahattin DemirtaÅŸ, CHP Genel BaÅŸkanı Kemal KılıçdaroÄŸlu’ndan randevu istemeyi planlıyor. Henüz resmen CHP’den randevu istenmesi aÅŸamasına gelinmediÄŸini söyleyen HDP’li Baluken, olası bir görüÅŸmenin toplumu rahatlatabileceÄŸini, faydalı olacağını düÅŸündüklerini söyledi.

Dalay: Bir süre sıkıntı devam eder, süreç bitmez

Al Jazeera Studies Center Türkiye ve Kürt çalışmaları kıdemli araÅŸtırmacısı ve Al Sharq Forum AraÅŸtırma Direktörü Galip Dalay da sürecin bitmediÄŸini, devam edeceÄŸini düÅŸünüyor. Al Jazeera'ye konuÅŸan Dalay, dünyada benzer süreçlerin de büyük çatışmalara raÄŸmen bitmediÄŸini söyledi. 

"Süreçler biraz da böyle ilerliyor. Kopma noktaları yaÅŸanıyor, geçiÅŸ aralıkları oluÅŸuyor. Süreç bir sonraki sefer kopma noktalarına yol açan baÅŸarısızlıklar neyse onların üzerine gidilerek devam ediyor. Hem PKK tarafından hem Kürt hareketi hem de hükümet tarafından yapılan açıklamalara baktığınız zaman süreci bitiren açıklama görüyorum. Daha önce Kürt hareketi Hükümet’ten yol temizliÄŸi adımları isterdi. Bu sefer AK Parti bir yol temizliÄŸi istiyor. Bir sonraki hükümetin ne olacağı belirlenene kadar süreç bir süre sıkıntıyla devam edecek. Ä°kinci mesele Rojava, Suriye dediÄŸimiz mesele. Türkiye-ABD arasındaki yakınlaÅŸmanın Kürt bölgesine yansıması önemli. PKK kendisine karşı dramatik bir koalisyon oluÅŸturulduÄŸunu düÅŸünmezse ve Türkiye’de hükümetin yapısı ortaya çıkarsa süreç tekrar rayına girebilir ama belirsizlik bunu engelliyor."

Kaynak: Al Jazeera