Dışişleri Bakanlığı: İsrail adım atmalı

Ä°srail DışiÅŸleri Direktörü Dore Gold'un ‘Ä°srail ile Türkiye'nin Ä°ran ve IŞİD gibi ortak tehditlerle karşı karşıya olduÄŸunu' savunarak yaptığı “Umarım Türkiye ile anlaÅŸmazlıklarımızı geride bırakacak bir yol buluruz” açıklamasının ardından Al Jazeera'den Ece Göksedef'e konuÅŸan dışiÅŸleri kaynakları, Ä°ran ile P5+1 ülkelerinin yaptığı anlaÅŸmanın ve IŞİD'in saldırılarının ardından Ä°srail'e karşı tutumun deÄŸiÅŸmediÄŸini belirtti.

Kaynaklar, “Bizim normalleÅŸme meselesindeki tavrımız ve görüÅŸlerimiz aslında çok net. NormalleÅŸme ancak Ä°srail tarafınca gerekli adımlar atıldığında gerçekleÅŸecek bir durum.” dedi.

Dore Gold ve Türk DışiÅŸleri Bakanlık MüsteÅŸarı Feridun SinirlioÄŸlu'nun Haziran ayında Roma'da yaptığı görüÅŸmenin ardından DışiÅŸleri Bakanlık Sözcüsü Tanju Bilgiç, normalleÅŸme için görüÅŸmelerin daha önce de yapıldığını belirtmiÅŸti. Türkiye'nin görüÅŸlerinin Ä°srail tarafından bilindiÄŸini ve adım atma sırasının Ä°srail'de olduÄŸunu söylemiÅŸti.

Ä°srail'den ‘normalleÅŸme' açıklaması

Türkiye - Ä°srail iliÅŸkilerinin yeniden normalleÅŸtirilmesi için Haziran ayında Roma'da DışiÅŸleri MüsteÅŸarı Feridun SinirlioÄŸlu ile görüÅŸen Ä°srail DışiÅŸleri Direktörü Dore Gold, Salı günü gazetecilere açıklama yaptı. Gold Türkiye ve Ä°srail iliÅŸkilerine deÄŸinerek, "Özellikle IŞİD ve Ä°ran tarafından olmak üzere Türkiye ve Ä°srail'in karşı karşıya kaldığı ortak tehditler var. Hepsinin de üstünde Ä°ran çok etkin ve Türkiye'yi zayıflatmaya çalışıyor. Umarım anlaÅŸmazlıklarımızı geride bırakmanın bir yolunu buluruz" dedi.

Ä°srailli diplomat Ankara-Tel Aviv arasındaki iliÅŸkileri normalleÅŸtirme çabalarına iliÅŸkin de "Bence ilerleme kaydedip kaydedemeyeceÄŸimizi görmek ve yeni bir sayfa açabilmek için iki tarafta da çabalar var" yanıtını verdi.

Türkiye-Ä°srail hattında zemin yoklanıyor

Türkiye-Ä°srail iliÅŸkilerinin normalleÅŸmesi için geçen sene yürütülen ancak sonuçlanmayan müzakerelerin yeniden baÅŸlaması için bir süredir zemin yoklanıyor.

Haziran ayında SinirlioÄŸlu ile Gold'un görüÅŸmesinin ardından Al Jazeera'ye bilgi veren diplomatik kaynaklar, “Ä°ki ülke arasındaki iliÅŸkilerin normalleÅŸmesi için hareketlenme baÅŸladı” yorumunu yaptı.

Gazze ablukasını kırmak için yola çıkan Mavi Marmara gemisine 31 Mayıs 2010'da uluslararası sularda Ä°srail'in düzenlediÄŸi ve on Türk'ün öldürülmesiyle sonuçlanan saldırıdan sonra Ankara-Tel Aviv iliÅŸkileri kopma noktasına geldi.

Saldırının ardından Tel Aviv'deki büyükelçisini çeken Türkiye, iliÅŸkilerin normalleÅŸmesi için resmi özür, öldürülenler ve yaralananlar için tazminat ve Gazze'ye yönelik ablukanın kaldırılmasını ÅŸart koÅŸtu.

Mart 2013'te Netanyahu, o dönem baÅŸbakan olan ErdoÄŸan'ı telefonla arayarak özür diledi. Resmi özür yazılı olarak da açıklandı. Ardından Türkiye ile Ä°srail arasında Gazze ablukasının kalkması ve tazminat için görüÅŸmeler baÅŸladı. GörüÅŸmeleri Türkiye DışiÅŸleri Bakanlığı MüsteÅŸarı Feridun SinirlioÄŸlu yürüttü.

Åžubat 2014'e kadar Ä°srailli ve Türk yetkililer ÅŸartlarda uzlaÅŸmak için görüÅŸmelerini sürdürdü. O dönemde Al Jazeera'ye bilgi veren diplomatik kaynaklar, imzalanacak anlaÅŸmanın metninin neredeyse hazır olduÄŸunu söylemiÅŸti. Aynı kaynakların verdiÄŸi bilgiye göre, iliÅŸkilerin normalleÅŸmesi için Türkiye'nin ikinci ÅŸartı olan tazminatın miktarıyla ilgili anlaÅŸmaya varılmıştı. Üçüncü ÅŸart olan Gazze ambargosunun kaldırılması konusunda da iki taraf birbirine yakınlaÅŸmıştı.

Kaynaklar Netanyahu'nun o dönem iç politika endiÅŸeleriyle anlaÅŸmayı imzalamaktan kaçındığı bilgisini vermiÅŸti.

AnlaÅŸma imzalanamadan, Ä°srail'in Gazze'ye yönelik saldırısı baÅŸladı. Temmuz ayında baÅŸlayan ve bir aydan uzun süren saldırıda iki bine yakın Filistinli hayatını kaybetti. Bu saldırıyla birlikte görüÅŸmeler tamamıyla durmuÅŸtu.