HDP'den baraj teklifi

HDP'nin grup baÅŸkan vekilleri Pervin Buldan ve Ä°dris Baluken imzasını taşıyan kanun teklifinde barajın kaldırılma gerekçeleri de anlatıldı. DeÄŸiÅŸiklik teklifinin gerekçelerinde, "Seçim barajının yüksek tutulması ile ilgili olarak ortaya konan gerekçe, siyasi istikrarı saÄŸlamak olsa da demokrasinin önüne konulmuÅŸ bir engel olarak uygulamada yerini bulduÄŸu gerçeÄŸi göz ardı edilmemelidir" ifadeleri kullanıldı. 

Kanun teklifinde, seçim sistemlerinde nispi temsil sistemini uygulayan demokratik ülkelerin bir kısmında seçim barajları uygulandığı da hatırlatılarak, bu barajların yüzde 1 ile yüzde 5 arasında deÄŸiÅŸtiÄŸi ifade edildi.

Türkiye'de seçim barajının ilk kez 1961 yılında uygulanmaya baÅŸlandığı, bu dönemde daha önce uygulamada olan çoÄŸunluk sisteminin terk edildiÄŸi ve yerine seçim çevresi barajlı temsili sistem getirildiÄŸi belirtilen kanun teklifinde ÅŸöyle denildi:

"1980 askeri darbesi sonrasında, 10.06.1983 tarih ve 2829 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 33'üncü maddesiyle, ülke genelinde kullanılan geçerli oyların yüzde 10'unu geçemeyen siyasi partilerin hiçbir ÅŸekilde milletvekili çıkaramayacakları öngörülerek yüzde 10'luk bir ülke barajı getirilmiÅŸtir. Halen yürürlükte olan baraj, Avrupa ülkeleri arasındaki en yüksek baraj oranına sahiptir. Seçmen iradesinin parlamentoya yansıması, toplumsal hak mücadelelerinin parlamento aracılığıyla kamuoyuna mal olması gibi demokratik toplumun gereklilikleri önündeki en büyük engel, yüksek seçim barajıdır. 2002 yılında yapılan milletvekili seçimlerinin sonuçları, bu temsiliyet krizinin bir örneÄŸi olarak önümüzde durmaktadır. 2002 seçimlerinde 19 siyasi parti seçime girmiÅŸtir. Bu 19 siyasi partiden sadece ikisi parlamentoda yer alabilmiÅŸ geri kalan siyasi partiler parlamentoda yer bulamamıştır. Parlamentoya giren iki partinin toplam aldıkları oy oransal olarak yüzde 47 olmuÅŸtur. Yani bir anlamıyla seçmenlerin yüzde 53'ünün iradesi parlamentoya yansımamıştır.

'Temsilde adalet'

Teklifte 'mecliste temsilde adalet' vurgusu yapılırken ÅŸöyle devam edildi: 

"Türkiye demokrasisinin seçme ve seçilme ile ilgili sorunlarını gidermek ve her türden siyasal görüÅŸün parlamenter sistem çatısında yaÅŸam bulmasını saÄŸlamak kaçınılmaz siyasal gerekliliktir. Türkiye'nin içeride birlikte yaÅŸamı inÅŸa etmesi ve OrtadoÄŸu'daki demokratik misyonunu oynaması açısından temsilde adaletin saÄŸlanması hayati önemdedir."

Kaynak: DHA, Al Jazeera