Rusya memnun, S. Arabistan tedirgin, İsrail kızgın

Ä°ran ve  BM Güvenlik Konseyinin daimi beÅŸ üyesi ve Almanya arasında 13 yıldır devam eden Ä°ran'ın nükleer Programı ve Ä°ran'a uygulanan yaptırımlarla ilgili karşılıklı dayatmaların son bulmasının ardından gelen tepkiler, Rusya'nın memnun, son dönemde birlikte hareket ettiÄŸi gözlenen iki ülkeden S. Arabistan'ın endiÅŸeli, Ä°srail'in ise kızgın olduÄŸunu ortaya koyuyor.

RUSYA MEMNUN...

Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin, Ä°ran ve 5+1 ülkeleri arasında varılan anlaÅŸmanın, barışçıl nükleer enerji alanında iÅŸbirliÄŸi açısından önemli olduÄŸunu düÅŸünüyor. Rus lider, Kremlin'in resmi internet sayfasında yayımlanan açıklamasında "Dünya artık rahat bir nefes alabilir" ifadesini kullandı.

Putin, anlaÅŸmanın hayata geçirilmesi için ellerinden gelen çabayı göstereceklerini belirtti: "Bölgesel ve uluslararası güvenliÄŸin artması, küresel boyutta nükleer yayılmazlığın saÄŸlanması, OrtadoÄŸu'da kitle imha silahlarından arındırılmış alan oluÅŸturulması ve terör tehdidine karşı bölgede geniÅŸ koalisyon kurulması için üzerimize düÅŸeni yapacağız."

Rus lider, baÅŸta 5+1 ülkeleri olmak üzere tüm ülkelerin anlaÅŸmaya uygun ÅŸekilde hareket etmesini umduklarını da kaydetti.

Rusya DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov da, Ä°ran ile 5+1 ülkeleri arasında anlaÅŸma saÄŸlanmasının ardından Washington yönetiminin Ä°ran'ın tehdit oluÅŸturduÄŸunu gerekçe göstererek temellerini attığı Avrupa füze savunma sistemleri projesinden vazgeçmesi gerektiÄŸini söyledi.

SUUDÄ° ARABÄ°STAN ENDÄ°ÅžELÄ°...

Suudi Arabistan ise "Ä°ran'la yapılan anlaÅŸma, bölgeyi daha tehlikeli hale getirebilir" diyor. Adı verilmeyen Suudi Arabistanlı bir yetkiliden gelen açıklamada, Ä°ran ve Batılı ülkeler arasında varılan nükleer anlaÅŸma konusunda endiÅŸe var. Suudi yetkili, söz konusu anlaÅŸmanın Ä°ran'ın nükleer silahlanmasını engellemesi durumunda Batılı güçler için "büyük bir gün" anlamı taşıyacağını ancak kötü bir anlaÅŸma olarak sonuçlanırsa, bölgeye çok zarar vereceÄŸini iddia etti. Suudi yetkili, Ä°ran'ın Suriye, Irak, Lübnan ve Yemen'deki faaliyetleriyle bütün OrtadoÄŸu'yu istikrarsızlaÅŸtırdığını da ileri sürdü. Suudi Arabistanlı yetkili, "EÄŸer anlaÅŸma yeni tavizler anlamına geliyorsa, bölge çok daha tehlikeli bir yer haline gelir" ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Ä°SRAÄ°L ÇOK KIZGIN...

Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu da, Ä°ran'la varılan nükleer anlaÅŸmayı "tarihi" hata olarak nitelendirdi. Ä°srail BaÅŸbakanı Netanyahu, Ä°ran'ın nükleer heveslerini engellemek için mücadele edeceklerini söyledi. Ä°srail DışiÅŸleri Bakanı Tzipi Hotovely, Batı'yı Ä°ran'a teslim olmakla suçladı.Yazılı bir açıklama yapan Hotovely, anlaÅŸmayı "Batı'nın, Ä°ran'ın önderlik ettiÄŸi ÅŸeytan eksenine verdiÄŸi tarihi bir kapitülasyon" olarak nitelendirdi.AnlaÅŸmanın kısa vadeli yaptırımlarının "çok ciddi" olduÄŸunu söyleyen Hotovely, Ä°ran'ın "terörü dünyaya yaymaya", bölgeyi istikrarsızlaÅŸtırmaya devam edeceÄŸini ve nükleer bir devlet olmak için ileriye doÄŸru dev bir adım atacağını savundu.

Ä°NGÄ°LTERE: Ä°RANLILARIN BERLÄ°N DUVARI YIKILDI

Batı'nın Ä°ran üzerinde uyguladığı yaptırımların kaldırılmasının beklendiÄŸini, bunlar arasında Ä°ran petrolünün satışının da yer aldığını ifade etti.

Guardian gazetesi internet sitesinde anlaÅŸmaya iliÅŸkin yer verdiÄŸi yorumda, "Birçok Ä°ranlı bu anlaÅŸmayı Berlin duvarının yıkılması gibi görecek. Ekonomik faydalarının yanı sıra bu anlaÅŸma Ä°ran halkının beklentilerini ve bakış açısını da deÄŸiÅŸtirecek" denildi.

Daily Telegraph gazetesi ise "anlaÅŸmanın tarihi olduÄŸu ancak bunun ABD'nin OrtadoÄŸu stratejisinin yerini dolduracak bir unsur olarak görülmemesi gerektiÄŸi" yorumunda bulundu.

Ä°ran'la varılan anlaÅŸmayı 'iyi bir anlaÅŸma' olarak niteleyen ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry anlaÅŸmanın 'çatışma hayaletinden bir adım uzaklaşıldığı ve barış olasılığına doÄŸru bir adım atıldığı' anlamına geldiÄŸini belirtti. Kerry ayrıca anlaÅŸmanın ülkenin nükleer programının yalnızca birkaç yıl için deÄŸil bir 'ömür boyu' izlenmesini saÄŸlayacağını ifade etti.

Ä°RAN'DA BU AKÅžAM KUTLAMA VAR

Ä°ran sokaklarında bu gece kutlama yapılması bekleniyor. Zarif halk tarafından müzakerelerin kahramanı olarak görülüyor.

Ä°ranlı analist Tyler Cullis, attığı bir tweet'te, ABD'nin uyguladığı ticari ambargoların hangilerinin kaldırılacağını paylaÅŸtı. Söz konusu belgeye göre Ä°ran halıları, ÅŸamfıstığı ve havyara ABD yolu gözüktü.

Almanya DışiÅŸleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier iyi bir anlaÅŸma yapıldığını, bu anlaÅŸmayla belki OrtadoÄŸu’da yer alan ülkeler arasındaki iliÅŸkilerde yeni bir baÅŸlık açılmasının baÅŸarılabileceÄŸini belirtti.

Steinmeier, diplomasinin ve diyaloÄŸun galip geldiÄŸini vurgulayarak, "OrtadoÄŸu’yu ve dünyayı bir parça güvenli yapacak bir anlaÅŸmaya varıldığına inanıyorum”  diyen Steinmeier, müzakerelerin hedefinin başından beri denetlenebilir bir ÅŸekilde Ä°ran’ın atom bombasına ulaÅŸmasını baÅŸarısız kılmak ve Ä°ran’ın nükleer programını barışçıl amaçlar için kullanılmasını saÄŸlamak olduÄŸunu kaydetti.