Dünya basınında 'nükleer müzakere'

Ä°ran’ın nükleer programına iliÅŸkin Viyana'da yürütülen ve son iki haftadır yoÄŸun geçen müzakerelerde anlaÅŸmaya varılması Ä°talyan, Alman, Ä°ngiliz ve Çin basınında geniÅŸ yer buldu.

Ä°TALYAN BASINI 

Ä°talyan haber ajansı ANSA, "Nükleerde tarihi anlaÅŸma" ve "Ä°srail: Åžer ekseni kazandı" baÅŸlıklarıyla anlaÅŸma için son engellerin de aşıldığı duyuruldu. Haberde anlaÅŸmanın, Ä°ran'ın 10 yıl boyunca nükleer silaha sahip olmaması karşılığında tüm yaptırımların kalkması gibi önemli maddeleri içerdiÄŸi belirtildi.

"Ä°ran konusunda nükleerde anlaÅŸmaya varıldı" baÅŸlığını kullanan Ä°talya'nın La Repubblica gazetesi, dünya güçleriyle Tahran yönetimi arasındaki anlaÅŸmayı tarihi olarak niteledi. Konuya iliÅŸkin haberde, Ä°srail'in tepkisine de yer verildi.

Corriere della Sera da "Ä°ran'ın nükleer programı, anlaÅŸma var" baÅŸlığıyla okuyucularına haberi aktarırken, yoÄŸun geçen müzakere döneminden sonra gelen tarihi anlaÅŸma, Vatikan'da Katolik aleminin ruhani lideri Papa seçildiÄŸinde dışarı verilen ve bunu dünyaya belli eden ilk iÅŸaret olan beyaz dumana benzetilerek, "Viyana'da beyaz duman çıktı" ifadesi kullanıldı.

La Stampa gazetesi de "Ä°ran ile nükleer anlaÅŸmaya varıldı. Ä°ran, 10 yıllığına atoma sahip olamayacak" baÅŸlığı ile tarihi anlaÅŸma duyuruldu. 

ALMAN BASINI

Alman Bild gazetesi "Nükleer pazarlık tamam!" manÅŸetini kullanarak, 13 yıl süren siyasi pazarlıkların ardından Ä°ran ile yapılan müzakerelerin sona erdiÄŸini yazdı. Haberde, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi, Almanya ve Ä°ran arasındaki anlaÅŸmanın son kez onaylanması durumunda, bu ay içinde bununla ilgili bir BM kararı çıkacağına dikkat çekildi.

"Nükleer ihtilafta tarihi anlaÅŸma saÄŸlandı" baÅŸlığını kullanan Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi, AB Dış Ä°liÅŸkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'nin, Ä°ran ile 13 yıldır süren nükleer ihtilafta anlaÅŸmaya varıldığını açıkladığını belirtti. 

"Diplomatlar Ä°ran ile varılan tarihi kararı açıkladılar" baÅŸlığını kullanan Sueddeutsche Zeitung gazetesi, Ä°ran ile iliÅŸkilerde yeni bir baÅŸlangıcın hazır olduÄŸuna dikkati çekti. Varılan anlaÅŸmaya göre, Ä°ran'ın nükleer programın büyük ölçüde azaltması ve buna karşılık ekonomik yaptırımların kademeli olarak kaldırılmasına iliÅŸkin karar alındığı kaydedilirken, haberde Ä°srail'in tarihi karara öfkeli ÅŸekilde tepki verdiÄŸi yer aldı.

Der Spiegel dergisinin internet sitesinde ise 13 yıl süren müzakerelerin ardından BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ve Almanya'nın Ä°ran ile nükleer müzakerelerde anlaÅŸmaya vardığını belirtti.

Ä°NGÄ°LÄ°Z BASINI

Ä°ngiliz yayın kurumu BBC, "yıllarca ve aylarca süren müzakerelerin ardından Ä°ran'ın nükleer programıyla ilgili tarihi bir anlaÅŸmaya varıldığını" bildirerek, bu anlaÅŸmayla Ä°ran'ın nükleer aktivitelerinin kısıtlanacağı ve karşılığında da bu ülkeye yönelik uluslararası ekonomik yaptırımların kaldırılacağını duyurdu.

BBC anlaÅŸmanın ayrıca, BM'nin nükleer denetçilerinin Ä°ran'daki nükleer sahalara giriÅŸini saÄŸlayacağını aktardı.

Sky haber kanalı da "Ä°ran'ın dünya liderleriyle anlaÅŸmaya vardığını" belirterek, Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu'nun ise anlaÅŸmayı "tarihi hata" olarak nitelediÄŸini belirtti. Sky anlaÅŸmayla, Batı'nın Ä°ran üzerinde uyguladığı yaptırımların kaldırılmasının beklendiÄŸini, bunlar arasında Ä°ran petrolünün satışının da yer aldığını ifade etti. 

Guardian gazetesi internet sitesinde anlaÅŸmaya iliÅŸkin yer verdiÄŸi yorumda, "Birçok Ä°ranlı bu anlaÅŸmayı Berlin duvarının yıkılması gibi görecek. Ekonomik faydalarının yanı sıra bu anlaÅŸma Ä°ran halkının beklentilerini ve bakış açısını da deÄŸiÅŸtirecek" denildi.

Daily Telegraph gazetesi ise "anlaÅŸmanın tarihi olduÄŸu ancak bunun ABD'nin OrtadoÄŸu stratejisinin yerini dolduracak bir unsur olarak görülmemesi gerektiÄŸi" yorumunda bulundu.

ÇÄ°N BASINI

Çin resmi basınında, "Ä°ran'la tarihi bir anlaÅŸmaya varıldı", "Uzun görüÅŸmelerin ardından Ä°ran ve büyük güçler nükleer sorununda çözüme ulaÅŸtı" baÅŸlıkları öne çıkarken, 13 yıldır süren uluslararası anlaÅŸmazlığın siyasi çözüme kavuÅŸtuÄŸuna iÅŸaret edildi.

Haberlerde ayrıca Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Cevad Zarif'in nihai anlaÅŸmaya iliÅŸkin, "tarihi bir an ancak hiç kimse için mükemmel deÄŸil" sözlerine vurgu yapıldı.