Afişlerle dini kısıtlamalar

Anadolu Ajansı muhabirlerinin, Uygurların Ramazandaki günlük yaÅŸamlarına iliÅŸkin yerinde yaptıkları gözlemlere göre, Uygur bölgelerinde ülkenin geri kalanından farklı olarak yoÄŸun güvenlik önlemleri hakim. Camilerde ibadetler sürüyor. Uygurlar özel sektörde olmasa da devlet dairelerinde orucun yasaklandığını ifade ediyor.

YetiÅŸkinler ve çocuklar ibadet edebiliyor

Urumçi’de fotoÄŸraf ve görüntü alınması güvenlik güçleri tarafından hoÅŸ karşılanmıyor. Halkın endiÅŸeli tavrı ve tepkisi, fotoÄŸraf çekilmesini oldukça zorlaÅŸtırıyor.

Urumçi'nin merkezinde bulunan Büyük Pazar bölgesindeki Kuruk Köprü Camisi'nde öÄŸle namazında her yaÅŸtan Uygur görülebilirken, sakallı Müslümanlar ile çocukları da ibadet ediyor. Vakit namazları dışında arzu edenler camiye gelip Kur'an-ı Kerim okuyor.  

Afişlerle dini kısıtlamalar

Uygurlara bölgede dini inançlara yönelik kısıtlama olup olmadığı konusunda sorular sorulduÄŸunda, tedirgin bir yüz ifadesiyle olumsuz yanıt vermekten kaçınıyorlar. 

Halka açık alanlarda oruç yasağına iliÅŸkin somut bir bildiri ya da afiÅŸ tespit edilemezken, kendilerine soru yöneltilen bazı esnaf ve vatandaÅŸlar kısa yanıtlarla da olsa oruç tuttuklarını ifade ediyorlar.

DiÄŸer yandan, Çin'de geçen yılın başında yürürlüÄŸe giren terörle mücadele yasasının ardından bazı konularda yasakların gündeme geldiÄŸi ifade ediliyor ve bu yasaklara dair afiÅŸ ve broÅŸürler Urumçi'de birçok bölgede görülüyor.  

Merkezi yerleÅŸim yerlerinde çeÅŸitli binalara ve kalabalık mekânlara yerel yönetimce asılan afiÅŸler, Çin yönetiminin getirdiÄŸi bazı dini kısıtlamalara dikkati çekiyor. AfiÅŸlerde, resmi nikâhı olmayan çiftlere dini nikâh kıyılması, dini yöntemle boÅŸanma iÅŸleminin yapılması, okulda öÄŸrenimini sürdüren öÄŸrenci ve reÅŸit olmayanlara namaz kılmak, oruç tutmak ya da Kur'an-ı Kerim okumayı öÄŸrenme yönünde telkinler yapılması yasaklanıyor.

Kaşgarlılar iletişim kurmakta daha cesur

Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin tarihi KaÅŸgar vilayeti, yerel Uygur nüfusun yoÄŸunluÄŸuyla dikkati çekiyor. Urumçi'de olduÄŸu gibi, kent merkezini çevreleyen anayol ve köprülerin üzerinde yoÄŸun polis kontrolleri var. Kentte her sokak ve köÅŸe başında onlarca silahlı polis bekliyor. Tarihi kentte bulunan meÅŸhur Ä°d Kah (Eidgah) Camisi civarındaki dükkanların hemen hemen tümünü yerel Uygur esnafın iÅŸlettiÄŸi görülürken, burada da baÅŸkent Urumçi’de olduÄŸu gibi vatandaÅŸlar video ve fotoÄŸraf çekilmesini tepkiyle karşılıyor. KaÅŸgar'da halk genel olarak Urumçi'dekilere göre iletiÅŸim kurmakta daha cesur davranabiliyor.

Bazı KaÅŸgar Uygurları, oruç yasağı ya da bir kısıtlama ile karşılaşıp karşılaÅŸmadığının sorulması üzerine, özel iÅŸletmelerde bir kısıtlama olmadığını bizzat bildiklerini, devlet dairelerinde ise yasak uygulandığı konusunda yakınlarından aldıkları bazı bilgiler bulunduÄŸunu belirtiyor. Konuyu daha ayrıntılı konuÅŸma talebi ise genellikle geri çevriliyor.

Çin: Ä°ddialar asılsız

Türkiye'de Çin'deki oruç yasağına iliÅŸkin yayılan haberlerin ardından birçok bölgede protesto gösterileri düzenlenirken, Çin, 1 Temmuz'da yaptığı açıklamada bu protestoların Türkiye'deki "yabancı basının gerçeÄŸi yansıtmayan" haberleri neticesinde olduÄŸunu ve iki ülke iliÅŸkilerinin önemli olduÄŸu mesajını vermiÅŸti. DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde Müslümanların oruç ve diÄŸer ibadetlerinin kısıtlandığı yönündeki haberlerin gerçeÄŸi yansıtmadığını savunurken, Türkiye ile iyi iliÅŸkiler geliÅŸtirmek istediklerini ifade etmiÅŸti.

Çin'de geçen yılın başında yürürlüÄŸe giren terörle mücadele yasası kapsamında Sincan Uygur Özerk bölgesi baÅŸta olmak üzere birçok bölgede geniÅŸ güvenlik önlemleri alındığı biliniyor. Ayrıca bu yasa kapsamında bölgede birçok uygulama tedricen yürürlüÄŸe giriyor. Bölgede son olarak geçen yıl sonu Urumçi 15'inci Daimi Halk Komitesi toplantısında "Kamuya açık alanlarda yüzü örten peçe ve cübbe giyilmesinin yasaklanması"na iliÅŸkin düzenleme kabul edilmiÅŸti. Çin hükümeti, Sincan Uygur Özerk Bölgesi baÅŸta olmak üzere ülkenin bazı yerlerinde gerçekleÅŸen bazı olayları doÄŸrudan "radikal gruplarla" iliÅŸkilendirirken, olayları resmi medya ile kamuoyuna duyuruyor ve konuyla ilgili net bilgi vermiyor.

Kaynak: AA