Yunanistan'da 'Hayır' oyları önde

Yunanistan'dan gelen ilk sonuçlara göre halk yeni kurtarma paketi karşılığında kemer sıkma tedbirlerine 'hayır' diyor. Oyların yüzde 50’si sayıldı. Oy verenlerin yüzde 61'inden fazlası 'hayır’ diyor.

Geçen ayın sonlarına doÄŸru gerçekleÅŸen Euro KuÅŸağı Maliye Bakanları Toplantısı'nda Avrupa Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası, Uluslararası Para Fonu'nun sunduÄŸu ve iki metinden oluÅŸan mevcut kurtarma paketinin tamamlanması, ileriye dönük reformlar ve borç sürdürülebilirlik analizinden oluÅŸan teklifin hükümetçe kabul edilip edilmemesi için sandığa giden halk "evet" ya da "hayır" dedi.

Saat 07.00'de baÅŸlayan oy verme iÅŸlemi 19.00'a kadar sürdü. Kayıtlı 9 milyon 855 bin 29 seçmenin olduÄŸu Yunanistan'da 20 bine yakın sandıkta oy kullanıldı. Kayıtlı seçmenlerden 5 milyon 82 bini kadın. Seçmenlerden 108 bini ise ilk kez oy kullandı.

Solcu Syriza hükümeti halkın yeni tedbirlere 'hayır' demesini istiyor. Hükümet sandıktan 'evet' çıkması halinde istifa edeceÄŸini sinyallerini verdi. Son anketlerde 'Evet' diyenlerin oranı 'hayır'larla baÅŸ baÅŸa görünüyordu. BaÅŸbakan Alexis Tsipras, AB ve IMF'den gelen yeni kemer sıkma önlemlerini 'Yunan halkı için bir aÅŸağılanma' olarak nitelerken, referandumdan 'hayır' çıkmasının kreditörlerle masaya oturduklarına ellerini güçlendireceÄŸini savunuyor. Atina IMF'ye olan Haziran borcunu da ödemeyip temerrüde düÅŸmüÅŸ durumda.

Kreditörlerle bir an önce anlaÅŸma saÄŸlamak istediklerini söyleyen hükümet sözcüsü Gabriel Sakellaridis, “Yunan halkı, hükümete pozisyonunu koruması için yetki verdi. Gerçek görüÅŸmeler bu akÅŸam baÅŸlamalı. GörüÅŸmeler hemen -hatta 48 saat içinde- sonuçlanmalı. Bunun için elimizden gelen bütün çabayı göstereceÄŸiz” dedi.

Merkel ve Hollande görüÅŸecek

Fransa CumhurbaÅŸkanı Francois Hollande ve Almanya BaÅŸbakanı Angela Merkel, Pazartesi akÅŸamı bir araya gelerek referandumun sonucunu görüÅŸecek. AFP’nin bildirdiÄŸine göre Euro Bölgesi Hazine Bakanları da Pazartesi bir araya gelerek referandum sonucu hakkında istiÅŸarede bulunacak. Avrupa Komisyonu da Salı günü toplanarak Avrupa Parlamentosu’nu bilgilendirecek. 

41 yıl sonra ilk

Referandumun geçerli olabilmesi için kayıtlı seçmenin yüzde 40'ının sandığa gitmiÅŸ olması gerekiyor.

Yunan vatandaÅŸları 41 yıl sonra bir halk oylaması için sandığa gitti. Yunanistan'da 1920 ile 1974 yılları arasında 7 kez referandum yapıldı. Ä°lki 1920 olmak üzere, 1924, 1935, 1946, 1968, 1973 ve 1974 yıllarında referandum gerçekleÅŸti. Son referandum 1974 yılında Konstantinos Karamanlis'in baÅŸbakanlığı döneminde Albaylar Cuntası'nın devrilmesinin ardından kraliyetin kaldırılması için yapılmıştı. Söz konusu referandum da sandığa giden yüzde 70 Yunan vatandaşı, Cumhuriyet için "evet" demiÅŸti.

Peki bundan sonra ne olacak? 

3 farklı senaryo söz konusu: 

REFERANDUMDA "EVET" OYU ÇIKARSA

Syriza hükümetinin tercihi referandumdan ‘hayır’ oyu çıkması. Ancak solcu hükümet çıkacak her türlü sonuca saygı duyacağını söylüyor. Yunan siyaset uzmanları referandumdan ‘evet’ çıkması halinde BaÅŸbakan Tsipras’ın istifa edip erken seçim çaÄŸrısı yapacağını söylüyor.

ULUSAL BÄ°RLÄ°K HÜKÜMETÄ° SENARYOSU

Referandumdan ‘evet’ çıkarsa ve Tsipras istifa ederse CumhurbaÅŸkanı muhalif siyasi partilerden birlik hükümeti kurmasını isteyebilir. Euro’da kalma yanlısı merkezdeki Potami ile merkez-sol PASOK muhafazakâr Yeni Demokrasi Partisi ile birlik hükümetini kurup, teÅŸvik paketiyle gelen yeni kemer sıkma önlemlerini uygulamaya devam edebilir.

En son Yunanistan 2011’de benzer bir referandum süreci tartışması yaÅŸamıştı. Eski baÅŸbakan George Papandreu yeni teÅŸvik paketi ve getireceÄŸi kemer sıkma önlemlerini referanduma götürmek istese de bunu baÅŸaramadı. Ä°stifa etmek zorunda kalan Papandreu’nun yerine teknokratlardan oluÅŸan hükümet kuruldu.

REFERANDUMDAN "HAYIR" OYU ÇIKARSA

Hükümetin de isteÄŸi bu. Tsipras halktan gelecek böyle bir desteÄŸin hükümetin Yunanistan’a kredi veren kuruluÅŸlara karşı masada elini güçlendireceÄŸini düÅŸünüyor.
Ancak olası bir ‘hayır’ oyu Atina’nın bundan sona kreditörlerden bir daha para alamayacağı anlamına gelebilir. Ardından Yunanistan’ın euro’dan çıkması söz konusu.

Kaynak: Al Jazeera, AFP ve Reuters