Bir buçuk yıl sonra özgürlük

Tayland’da hapiste tutulan 360 Uygur Türkünden 173’ü Türk hükümetinin bir buçuk yıl süren çabalarının sonucunda Türkiye’ye geldi. Gelenlerin 60’ı kadın 113’ü çocuk. 200’e yakın Uygur Türk’ü hala Tayland’da hapis tutuluyor. Gelen isimlerden biri de 45 yaşındaki Meryem Nisa Taklaman. DoÄŸu Türkistan’da yaÅŸadığı baskı ve ÅŸiddetten kaçıp Türkiye’ye gelmek için yollara düÅŸtü. Uzun ve yorucu bir yolculuÄŸu ardından Türkiye'ye gelen Taklaman buruk bir mutluluk yaşıyor. Çünkü iki kardeÅŸi hâlâ Tayland'da. Taklaman Tayland'a nasıl gittiklerini ve oradaki hapis hayatını Al Jazeera Türk'e anlattı. 

Bir buçuk yıl sonra Türkiye’de

Meryem Nisa Taklaman'ın annesi, babası ve 7 kardeÅŸinden 5’i, 10 yıl öce Türk vatandaÅŸlığı alıp Ä°stanbul’a yerleÅŸmiÅŸti. EÅŸi beÅŸ yıl önce sahte pasaportla Suudi Arabistan’a çalışmaya gitti. O ve diÄŸer iki kardeÅŸi çeÅŸitli nedenlerle DoÄŸu Türkistan’da hayatlarına devam ediyordu. Ancak Taklaman, dininden dolayı ciddi baskı gördüklerini, baÅŸörtüsü nedeniyle bir kaç kez sokakta polis tarafından dövülüp taciz edildiÄŸini söylüyor.  

YaÅŸadıkları sıkıntılardan dolayı o ve iki kardeÅŸi çocuklarını da alıp 2013’ün Aralık ayının ortasında yollara düÅŸtüler. Çocuklarla birlikte 15 kiÅŸiydiler. Önce yaÅŸadıkları ilçeden 30 saat süren bir tren yolculuÄŸunun ardından Åžincan Uygur Özerk Bölgesi’nin baÅŸkenti Urumçi’ye ulaÅŸtılar. Urumçi’den de Çin’in güneyindeki sınır bölgesine 32 saat süren bir tren yolculuÄŸu yaptılar. Buradan yürüyerek sınırı geçtiler ve Vietnam’a ulaÅŸtılar. Ä°ki ay burada kaldılar. Türk BüyükleçiliÄŸi’ne ulaşıp Türkiye’ye gitmek istediler. Ancak Türk büyükelçiliÄŸinin çabalarına raÄŸmen Vietnam’dan çıkamadılar. Bunun üzerine Kamboçya’ya oradan da Tayland’a geçtiler. Ancak sınırdan geçer geçmez yakalandılar. Bu arada yola çıkmalarının ardından üç ay geçmiÅŸti. Tarih 22 Mart 2014’tü. Meryem Nisa Taklaman yaÅŸadıklarını ÅŸöyle anlatıyor:

“Orada bizi yasadışı ülkeye girenlerin tutulduÄŸu yabancılar ÅŸubesi gibi bir yere götürdüler. Çok zor ÅŸartlar altında bir buçuk yıl geçirdik. Bir dönümlük bir koÄŸuÅŸta 300 kiÅŸi kalıyorduk. Somalililer, Pakistanlılar, Koreliler, Kamboçyalılar vardı koÄŸuÅŸta. Betona yatıyorduk. Müslüman bir ülke olmadığı için yemek de yiyemedik. YediÄŸimiz tek ÅŸey pirinçti.”

'Yolda iki çocuk dünyaya geldi' 

 

Abdüsselam Taklaman Tayland'da kalan iki kardeÅŸinin de bir an önce Türkiye'ye gelmesi için dua ettiklerini söylüyor. [FotoÄŸraf: Sümeyye Ertekin]

Taklaman'ın anlattığına göre tutuldukları yerde çok sayıda kendileri gibi kaçak olarak yakalanmış DoÄŸu Türkistanlı vardı. Tutuldukları yerin olumsuz koÅŸullarından ve yolculuÄŸun ağır ÅŸartlarına dayanamayan dört yaşındaki bir çocuk hayatını kaybetmiÅŸti. 

Taklaman orada kaldıkları süre boyunca kız kardeÅŸinin ve erkek kardeÅŸlerinin çocukları olduÄŸunu ve 15 kiÅŸi çıktıkları yolda artık 17 kiÅŸi olduklarını söyledi. Tutuldukları süre boyunca kurtulmak için çok dua ettiÄŸini ancak son bir kaç aydır umudunu kestiÄŸini söyledi:

“Çok sıkıntı çekiyorduk. Hep dua ediyordum. ‘Türkiye’de hiç mi insan, hiç mi Müslüman yok bizi kurtaracak bize neden kimse sahip  çıkılmıyor’ diyordum Artık son bir iki ay tamamen ümidi kesmiÅŸtik artık. Bu yüzden ‘Allah’ım canımızı al’ diye dua etmeye baÅŸlamıştım.”

Ramazan’dan önce iyi haber geldi

Ramazan ayına iki ay kala Yabancılar Åžubesi yönetimine bir dilekçe yazarak oruç tutmak  ve kendi yemeklerini yapmak için mutfak gereçleri istemiÅŸler. Onlar dilekçelerine cevap beklerken Türkiye’ye gidecekleri haber gelmiÅŸ:

“Çocuklar ve kadınların gideceÄŸini söylediler. Ama bizden hiç bir ÅŸekilde itiraz istemediler. Erkeklerin gitmesi için ısrar etmeyecektik mesela. Ya da baÅŸka sadece çocuklarımız giderse ona itiraz etmeyecektik. Biz de ne derlerse yaptık.”

Ancak yola çıktığı diÄŸer kardeÅŸlerinin gelmesine izin verilmedi. O hem kendi çocuklarını hem de kardeÅŸlerinin çocuklarını yanına alıp Türkiye’ye geldi. Åžimdi diÄŸer kardeÅŸlerine bir an önce kavuÅŸmayı bekliyor.

KardeÅŸlerini karşılamk için Tayland’a gitmiÅŸti

Abdüsselam Taklaman 24 yaşında. Meryem Nisa Taklaman'ın kardeÅŸi. O altı yıldır anne babası be 5 kardeÅŸiyle birlikte Türkiye’de yaşıyor. Hepsi Türk vatandaşı. Ablalarının ve aÄŸabeyinin geleceÄŸini öÄŸrenince onları karşılamak için Tayland’a gitmiÅŸ. Ancak yakalandıklarını öÄŸrenince onları bırakıp Türkiye’ye gelememiÅŸ. Onları kurtarmak için çalmadık kapı bırakmadığını söylüyor. Ancak baÅŸarılı olamıyor:

"Üç ay boyunca Türkiye’nin Tayland BüyükelçiliÄŸi ile birlikte üç ay boyunca çok çaba sarf ettik ama olmadı. Ama benim vizem bitiyordu. Bu yüzden ben dönmek zorunda kaldım.”

Türkiye’ye döndüÄŸünde içiÅŸleri, dışiÅŸleri bakanlıklarına baÅŸvurarak ailesi için yardım istiyor. Åžimdi bir buçuk yıl süren çabalar sonucu ailesine kavuÅŸmanın sevincini yaşıyor. Ancak onunki buruk bir sevinç. Çünkü üç kardeÅŸinden sadece birine ve yeÄŸenlerine kavuÅŸtu. Åžimdi diÄŸer kardeÅŸlerinin bir an önce Türkiye’ye gelmesi için Türk Hükümeti'nin çaba göstermesini istiyor:

“EÄŸer Türk hükümeti isterse onlar gelir. Sadece biraz daha çaba göstermesi lazım. KardeÅŸimin ve diÄŸer ablamın çocuklarına biz bakıyoruz ÅŸimdi.”