Moro'da 40 yıllık savaş bitti, silahlar bırakılıyor

Filipinler'de hükümet güçleri ile Müslüman halk arasında yaklaşık 40 yıldır devam eden çatışmaları sona erdiren tarihi anlaÅŸmanın ilk adımı Salı günü atılıyor.

Filipinler'de hükümet ile Moro Ä°slami KurtuluÅŸ Cephesi (MÄ°KC) arasında varılan barış anlaÅŸmasının hayata geçirilmesi için geri sayım baÅŸladı. Hükümet ile MÄ°KC arasında Mart 2014'te imzalanan anlaÅŸma kapsamında, Salı günü yapılacak sembolik törenle MÄ°KC elindeki silahların yüzde 5'ini uluslararası gözlemcilerin de yer aldığı bağımsız silah bırakma komisyonuna teslim edecek. Cotabato'da yapılacak ve MÄ°KC'e baÄŸlı Bangsamoro Ä°slami Silahlı Kuvvetleri'nden 145 kiÅŸinin silah bırakacağı törene Devlet BaÅŸkanı Benigno Aquino da katılacak.

AnlaÅŸma göre, MÄ°KC'in silah bırakması karşılında merkezi hükümetin uzantısı niteliÄŸinde olan Mindanao Özerk Bölgesi laÄŸvedilerek yerine daha geniÅŸ siyasi, sosyal ve kültürel haklara sahip yeni bir özerk bölge tesis edilecek. Daha geniÅŸ bölgeyi kapsayacak Bangsamoro Siyasi Birimi, yeraltı kaynaklarının tasarrufu konusunda da söz sahibi olacak. Kendi kendini yönetme hakkına kavuÅŸacak yeni siyasi yapının ÅŸekli ve büyüklüÄŸü, bölgede yapılacak referandum sonunda ortaya çıkacak.

40 YIL SONRA BARIÅž

AnlaÅŸma ile yaklaşık 40 yıldır süren ve 120 binden fazla insanın hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan çatışma sona ermiÅŸ olacak.

Barış süreci, tarafların temsilcilerinin yanı sıra bağımsız gözlemcilerin de yer alacağı çeÅŸitli komisyonlar tarafından izlenecek. Bunlardan en önemlisi, baÅŸkanlığını Türkiye'nin Manila Büyükelçisi Haydar Berk yapacağı silahsızlanma komisyonu. MÄ°KC'nin takvim çerçevesinde silah bırakmasını ve bırakılan silahların gözetimini üstlenecek komisyonda taraflardan birer temsilcinin yanı sıra Norveç ve Brunei'den de gözlemciler yer alacak. Türkiye'den Ä°nsan Hak ve Hürriyetleri Ä°nsani Yardım Vakfı Genel BaÅŸkan Yardımcısı Hüseyin Oruç'un yer alacağı bağımsız izleme heyeti ise tarafların anlaÅŸma ÅŸartlarına uygun hareket edip etmediklerini denetleyecek. Toplam 5 kiÅŸiden oluÅŸacak heyette tarafların temsilcilerinin yanı sıra ABD ve Avrupa BirliÄŸi'nden de isimler görev yapacak.

TÜRKÄ°YE'NÄ°N ARABULUCULUÄžU

Türkiye'nin arabuluculuk konusundaki çabalarına dikkat çeken Oruç'un verdiÄŸi bilgiye göre, süreçte aktif rol oynayan Türkiye, izleme heyeti ve silah bırakma komisyonu gibi iki önemli enstrüman aracılığıyla barışın gelmesine katkıda bulunuyor.