Endülüs Müslümanları
Müslümanların 9 asır sürmüş bulunan Endülüsteki hâkimiyet ve varlıklarının neden zeval bulduğu sorusunu, Mehmet Özdemirin erişim bilgileri yukarıda verilmiş bulunan ilgili makalesindeki tasnifine göre kısaca zikrettiğimizde ortaya çıkan manzara; iktidar ve ikbal rekabetleri neticesinde oluşan siyasal ufuk daralmalarının getirmiş olduğu sosyal, siyasal ve ekonomik yıkımların Müslümanları nasıl zelil bir duruma soktuğu olacaktır.