İhsan Fazlıoğlu: Gökyüzünü bilmeliyiz pencereden bakmadan
Günümüzde Türkiye'de pekçok okumuş'un elinde bulunan İslam medeniyeti'nde felsefe-bilim hayatının kökenleri konusunu inceleyen, ister yabancı ister yerli, hemen hemen her eserde, özetle şu cümlelerle karşılaşılır: "Abbasî Hilafeti'nde, özellikle Halife Me'mun döneminde (813-833) Sanskiritçe, Farsça, Süryanice, bahusus Yunanca eserlerden yapılan çevirilerle felsefe-bilim hayatı başlamış; Mu'tezile aklî/rasyonel yönelimi nedeniyle bu hareketi desteklemiş, katkılarda bulunmuş; akabinde Ehl-i hadis siyasî hakimiyeti elde edince Mu'tezile tasfiye edilmiş, uygun ortam ortadan kalktığı için de tercüme hareketi bitmiştir. Bu durum da, doğal olarak, İslam medeniyeti'ndeki felsefe-bilim hareketini menfi bir biçimde etkilemiştir".