Sosyal Medya

Kültür Sanat

Kalandar SoÄŸuÄŸu Neden DeÄŸerli Bir Film?

Hikâyesi, sinematografisi ve aldığı ödüller ile adından çokça söz ettiren Mustafa Kara’nın Kalandar Soğuğu filmini, değerli bir film yapan özellikler neler?



Mustafa Kara’nın yazıp yönettiÄŸi Kalandar SoÄŸuÄŸu filmi; gerek hikâyesi, gerek sinematografik baÅŸarısı ve de yerli bir film olmayı baÅŸarması ile kendinden çokça söz ettirdi. Aldığı ödüller ve Türkiye adına 2016 Oscar ödülleri için yabancı dilde en iyi film dalında aday film olmasıyla da adı sık sık duyuldu. Film, Oscar için yarışacak son dokuz film arasına kalamasa da, deÄŸerinden, baÅŸarısından bir ÅŸey kaybetmiÅŸ deÄŸil. Zira Oscar’ın deÄŸiÅŸmez pratikleri ve de lobi faaliyetleri hesaba katıldığında adaylığı etkileyen sinema dışı birçok faktörün varlığı tartışılmaz.

Yerliliği yerel karikatürlere çeviren nice filmden farklı

Kalandar SoÄŸuÄŸu’nu iyi, hem de oldukça iyi bir film olarak nitelememize sebep birçok durum var. Filmin özellikle görüntü estetiÄŸi, oyuncu yönetimindeki baÅŸarı ve diÄŸer sinematografik unsurların daha derininde durumlar bunlar. Öncelikle Yeni Türkiye Sineması ikinci kuÅŸak yönetmenleri içerisinde sayabileceÄŸimiz Mustafa Kara’nın seçmiÅŸ olduÄŸu hikâyenin özgünlüğünün altını çizmemiz gerekiyor. Daha çok politik gerçeklikler üzerinden kendi ülkesine ve toplumuna eleÅŸtiri getiren, böylece festival baÅŸarısını garanti eden fakat farkında olmadan self oryantalist duruma düşen yönetmenlerin aksine Mustafa Kara, bir insan hikâyesi anlatmayı baÅŸarıyor. Ãœstelik oldukça güçlü bir estetikle.

Kara, yerli bir hikâyeyi anlatırken karşılaÅŸabileceÄŸi muhtemel tuzakları bertaraf etmesiyle de filmin gücüne güç katıyor. Zira yerliliÄŸin ham bir yerelliÄŸe dönüştüğü, özellikle yerel ÅŸivelerin hakkıyla konuÅŸulamamasından ve yetersiz oyunculuktan dolayı karikatüre dönen karakterlerle hikâyelerin anlatıldığı nice film düşünüldüğünde Kara’nın neyi baÅŸardığı daha iyi anlaşılacaktır.

Doğanın kalbinde bir adam

Hikâyeyi yerli ve inandırıcı kılan bir diÄŸer önemli unsur, yönetmenin mekânı kullanma biçimi. Ã–zcan Alper’in 2008 yılı yapımı Sonbahar filmi ile festivallerde almış olduÄŸu birçok ödülden sonra, mekânı bir fon olarak kullanıp filmin estetik unsurunu bu fon üzerine bina etme kolaycılığına kaçan birçok film gördük. Hikâyeden ve karakterlerin yaÅŸamından bağımsız, bir fon olarak duran manzara; anlatıya katkı sunmadığı gibi anlatıyı askıya alıp kendi varlığına dikkati çeker. Filme yabancılaÅŸtırır.

Kalandar Soğuğu, bu tuzağa düşmemesiyle de değerine değer katıyor. Zira filmin karakterleri dört mevsimi doğanın kalbinde yaşayan kişiler. Filmdeki insan-doğa ilişkisi bunla da sınırlı değil; filmin başkarakteri Mehmet, maden aramak için dağları, yaylaları karış karış geziyor. Gezmekle de kalmıyor, o doğanın derinine inip maden arama uğraşına devam ediyor. Toprağın içine, dağ oyuklarına, mağara diplerine girmek sureti ile yaşamış olduğu mekânla temas kurup bütünleşiyor.

Filmi manevi yapan dokunuÅŸlar

Kalandar SoÄŸuÄŸu filmini yerli ve deÄŸerli yapan -yukarda bir kısmına deÄŸindiÄŸimiz- birçok unsur var. Fakat filmi umutsuz, karamsar bir film olmaktan çıkartıp manevi bir film yapan, rahmete iÅŸaret eden detay, filmin son sahnesinde, hatta son planında yer alıyor. Son sahnesine kadar katlanarak devam eden bir umutsuzluk görüyoruz. Ailenin maruz kaldığı yoksulluÄŸu bertaraf etmek için giriÅŸilen her çaba sonuçsuz kalıyor. Bu yapısıyla film Yılmaz Güney’in Umut filminden umutsuzluk anlamında geri kalmıyor. Hatta ondan bile daha umutsuz bir film denebilir. Fakat son sahnesinde, sahip olunan her ÅŸeyin kaybedildiÄŸinin düşünüldüğü noktada, ilahi bir lütfun bahÅŸedildiÄŸini görüyoruz.

Bu sahnenin bu şekilde yorumlanmasının hiçbir abartı ve duygusallık taşımadığını da belirtelim. Zira olay ve yönetmenin tercih ettiği sinematografi buna işaret ediyor. Kaybolan boğa, filmin en masum karakteri down sendromlu Mustafa sayesinde bulunuyor. Yani lütuf, masumiyeti yol olarak seçiyor.

Filmin son planı da kuyu içerisinden kameranın göğe döndüğü ve adeta göğü işaret edercesine konumlandığı bir yapıda. İşaret edilen yer ve işaret etme biçimi filmin manevi yanını pekiştiriyor.

 

Serdar Arslan

www.dunyabizim.com

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.